រឿងបឋមសម្ពោធិ
ពាក្យកាព្យ
បទល្ខោនរបស់ឲកញាសុត្តន្តប្រីជា
ឥន្ទ
រៀបរៀង
បទឆា
យើងនឹងថ្លាថ្លែងចែងដោយអាទិ៍
កាលអង្គលោកនាថរាជនាថា សោយសុខសម្បត្តិខត្តិយា ក្នុងមហានគររកបិលពស្តុ
។ព្រមតាំងព្រះវស្សារាជពង្សា
ដែនមហារុងរឿងថ្កើងសក្តិ៍យសបិតុរង្គអភិរម្យសោមនស្ស ឲ្យមហាបុរសគ្រងបូរី
។ ក្សេមក្បាន្ត សំរានដោយនាងស្នំ ប្រគំបំរើស្មើប្រក្រតី
ស្តេចមានព្រះអគ្គមហេសី ទេវីទ្រង់នាមព្រះពិម្ពា ។ ជាចមលែងស្នំនារីរតន៍
ព្រះកាយប្រាកដល្អសោភា មានព្រះឱរសរឿងឫទ្ធា នាមារាហុលរាជកុមារ ᧨
ពាក្យ
។ ពន្ធសឹង្គ ។ ថ្កើងបុណ្យថ្កើងគុណអនន្តឯកអនេកលើសលប់ទាំងភពភារ
រយឯកចុះចូលជាបរិពា នាំសារអាករថ្វាយក្សត្រថ្លៃ ។
ទិសទសស្ញប់ស្ញែងក្រែងអំណាច ពុំអាចតរិទ្ធិប្រឡងដៃ
ស្តេចសោយរាជគ្រងក្នុងវៀងដៃ ព្រះជន្មម្ភៃប្រាំបួនប្លាយ ᧨ ថ្ងៃមួយស្តេចទ្រង់ព្រះវិតុក
ជាទុក្ខនឹងរាជនូវរាងកាយ កើតស្លាប់វិបត្តិព្រាត់ខ្ចាត់ខ្ចាយ
អន្តរាយដោយក្តីភ័យមរណា ។ អធុវំ លំអៀងមិនទៀតទាត់ សង្ខារសព្វសត្វសឹងអនិច្ចា
វិលវល់នៅក្នុងសង្សារា អវិជ្ជាចងជិតងងឹតជុំ ។
ព្រះទ្រង់នីយណាយកាយលោកិយ៍ ចក្រីចង់សាងភិនេស្រ្កម
ស្វែងមគ្គស្វ័កផលថ្នល់បរម និញ្វនសុខុមជាសុខា ។
ទើបទ្រង់ក្រោកចាកព្រះទែនទី ពោធីចាត់ចែងតែងកាយា បើកព្រះយីភូសុវណ្ណា យាត្រាចេញចាកព្រះប្រាង្គស្ថាន
᧨ ពាក្យ ។ ស្មើ ។
លុះយាងដល់មកទ្វារប្រាសាទ
យល់ឆន្នអាមាត្យដេកឱបប្រាណ ទើបដាស់នាយឆន្នហើយត្រាសថ្កាន
បងើយបងមានចិត្តភក្តី ។ ចូរបងដោះហ្លើងឆាប់ម្នីម្នា ទៅយកអសុពារាជពាជី
ចងគ្រឿងនោះមកឲ្យទាន់ទី យើងនឹងចរលីទៅសាងព្រឹឍ ᧤ពាក្យ ។ គ្រាអើយគ្រានោះ
នាយឆន្នអាមាត្យជាតិបណ្ឌិត្យ កំពុងនិន្រ្ទាលន់លក់ស្និទ
លុះឮត្រង់រិទ្ធិដាស់អាត្មា ។ នាយឆន្នក៏ក្រោកពីដំណេក
ក្រលេកបែរយល់ព្រះចក្រា តក់ស្លុតរន្ធត់ភិតតក្រមា ក្រាបឱនសិរសាបង្គំខ្មី
។ ទូលសួររបពិត្រខត្តិយា មានបើទៅឯណាទាំងរាត្រី
ទូលបង្គំលក់ពុំដឹងស្មារតី ចក្រីមកដាស់ខុសវេលា ᧦ពាក្យ ។ កាលអើយ អើយកាលណោះ
ព្រះចមរិទ្ធរង្គរង្គពង្សពុទ្ធា
លុះឮនាយឆន្នសួរកិច្ចាក្សត្រាក៏ថ្លៃងចែងសេចក្តី ។
បងើយយល់នេះយើងត្រេកត្រង់នឹងចង់ចេញសាងសម្ពោធី ចូរឯងទៅនាំយកពាជី
ក្នុងទីព្រះរោងឲ្យយើងរ៉ា ᧤ពាក្យ
។ គ្រាអើយគ្រានោះ
នាយឆន្នអាមាត្យបាទវិច្ចា ទទួលព្រះបន្ទូលព្រះចក្រា
ម្នីម្នាទៅកាន់ព្រះរោងជៃ ᧢ស្មើ
។
លុះដល់រោងសេះរាជភិរម្យ យល់សេះមួយធំសមប្រពៃ ទើបយកគ្រឿងចងរាចម្នោមៃ
ស្រាយនាំចេញវៃថ្កានក្សត្រា ᧢
ពាក្យ ។ ស្មើរ ។
ដល់ហើយនាយឆន្នបង្គំបាទ ទូលអង្គនរនាថរាជនាថា
បពិត្រសេះនេះកបសក្តាគួរជារាជយានព្រះចក្រពង្ស ᧢ ពាក្យ ។ កាលណោះព្រះចមវិសុទ្ធិពុទ្ធវង្ស
ទទួលយកសេះព្រះយានទ្រង់ ប្រាស្រ័យកាន់អង្គរាជពាជី ។
បងើយបងសេះកបរិទ្ធិរែង ចូរជូនយើងឯងចាកធានី ចេញទៅសាងសំព្រះពោធី
ក្នុងទីរាត្រីនេះណាបង ។ បើយើងបានត្រាស់ច្បាស់កាលណា
នឹងសងគុណបានដែលចម្លងត្រាស់ស្រេចម្តេចទ្រង់អង្អែលខ្នង
ច្បាស់ច្បងឡើងគង់ដោយទាន់ទី ។ នាយឆន្នអាមាត្យអធ្យាស្រ័យ
តោងកន្ទុយម្នេមៃរឿងរិទ្ធី កៀវកៀកចាប់តាមរាជពាជី
ដោយចិត្តភក្តីក្សត្រក្សាន្ត ᧨ពាក្យ
។ បទឆោន ។
សេះអើយសេះទេស ប្រាំបួនហត្ថសេសសមប្រាណ សខៀវរៀវរែងរិទ្ធិហាណ
ឧកអានភូឆាយសាយហាង ។ ស្រោបមាត់សឹងមាសសុវណ្ណ ឈ្នាន់ពាក់ឆ្នាក់ពន្ធសងខាងកែបកែមសែមសយសំអាង
ពេជ្រប្រោះឆ្លោះព្រាងអម្ពរ ។ ចន្ទចែងសែងចាប់អារាមរឿង
រាយផ្កាយចាប់គ្រឿងអលង្ការវាតផាយសាយផាត់ល្អងកេសរ
ភូធរបើកចររបរចេញខ្មី ។ យានី ។ អស្ចារ្យក៏ក្រើកស្ថានទេវា
ឥន្រ្ទាជាចមក្នុងសួគ៌ស្រីបើកទិព្វចក្ខុទតមកខ្មី
យល់ព្រះពោធីចេញសាងព្រឹឍ ។ កោសីត្េកអរពន់កាំលាំង
ចាប់សង្ខផ្លុំឮទាំងថានថិត ចតុលោកមហាព្រហ្មបុរោហិត
ប្រសិទ្ធិពរថ្វាយព្រះចមពល ។ អស់ហ្វូងទេព្តាព្រហ្មទាំងអស់
សោមនស្សប្រជុំទាំងសាកលនាំគ្នាហោះចុះហែទសពល ពេញទាំងមណ្ឌលផ្ទៃមេឃ ᧦ ពាក្យត្លុំ ។ (រាយ)
លុះហោះមកដល់ផ្ទៃផែនដី កោសីហែមុខព្រះរាជា ចតុលោកទ្រជើងអសុពា
ព្រហ្មាកាងឆ័ត្របាំងក្សត្រក្សាន្ត ។ ទេវតាតូចធំជុំឈ្មោះសរ
ត្រេកអរប្រគំភ្លេងសួគ៌ស្ថានបន្លឺថ្វាយជៃកងស័ព្ទស៊ាន
ចោមជុំក្សត្រក្សាន្តហែចរលី ᧤ពាក្យ
។ ជើត ។ បទឆា ។ នឹងថ្លែងចែងដល់ក្រុងមារា
ស្វោយសុខនៅនាស្ថានសួគ៌ស្រី ឈ្មោះបរៈនេមិត្តវស្សវតី អសុរីជាចមទេពទេវា
។ ក្សេមក្សាន្តសម្រានក្នុងស្ថានស្ថិត ស្នមស្និទសឹងនាងទេពកញ្ញា
គង់គាល់បំរើអសុរា ទេវាកោតក្រែងស្ញែងបារមី ។ពន្ធលឹង្គ ។
យក្ខមានព្រះរាជធិតា ទាំងបីអង្គា ស្រស់ប្រិមប្រិយ ឈ្មោះនាងរាគាអរតី
តណ្ហាប្អូនស្រីទាំងបីអង្គ ។ សឹងមានបរិវារកញ្ញាសួគ៌
គំនាប់គាប់គួរៗភិសៈវង់ តែងឡើងគាល់មារជាបិតុរង្គ
នៅក្នុងប្រាង្គកែវអលង្ការ
᧤ ពាក្យរាយ ។
ថ្ងៃដែលពោធិ៍ចេញសាងដំណឹងដឹងដល់មកក្រុងមារ អសុរីកើតចិត្តអហង្ការ
គិតក្រែងភូវនាថ៍ផុតនិស្ស័យ ។ ឯះចៅសិទ្ធត្ថរាជកុមារ
ចេញបង់សង្សារគ្រានោះនៃ ទៅបួសហួសផុតកណ្តាប់ដៃ កន្លងនិស្ស័យអញហើយណា ។
បើច្នេះមានតែទៅហាមគាត់ ឃាត់កុំឲ្យភ្លាត់ពីលាកា គិតស្រេចអរសុរីរៀបអាត្មា
ចាប់កែវក្រទាចេញចរខ្មី ᧦
ពាក្យ ។ ក្រៅណៃជើត ។ លុះដល់យក្ខយល់ពង្សពុទ្ធា
គង់លើអសុពារឿងរង្សីឥន្ទព្រហ្មចោមជុំជាកោសី អសុរីក៏ស្រែកសួរទៅថ្វាត់
។ នែចៅសិទ្ធត្ថរាជកុមារ មកបង់សង្ខារការប្រតិព័ទ្ធ
ទៅណាមកណាទាំងយប់ស្ងាត់ ខុសភេទមហាក្សត្រពីបូរាណ᧤ពាក្យ ។ កាលណោះ
ព្រះចមហាលីរិទ្ធីហាន
លុះឮក្រុងមារសាកសួរដានក្សត្រក្សាន្តក៏មានបន្ទូលខ្មី ។
វ៉ឺយចៅមារាទុច្ចរិត យើងទៅសាងព្រឹឍព្រហ្មចារីយ៍ ឲ្យបានជាយានលោកទាំងបី
ល្វល់អ្វីមកសួរយើងច្នេះណា ᧤ពាក្យ
។ កាលណោះ ក្រុងមារអសុរិន្ទយក្សា
បានស្តាប់ពោធិចែងច្នោះណា ទើបតបវាចាប្រលោមក្សត្រ ។
ហៃចៅសិទ្ធត្ថបុត្រសុធោទន៍ កុំឆោតទៅបួសលើយសិទ្ធត្ថ
ប្ឬាពិលថ្ងៃទៀតមានច័ក្ររតន៍ សម្រាប់ច័ក្រព័ត្រកើតដល់អ្នក ។
ហេតុនុះចូលវិលទៅក្រុងវិញ កុំទៅស្រលេញពុទ្ធច័ក្រ
គួរតែស្រលេញខាងយសស័ក្តិ មហាច័ក្រជាធំក្នុងលោកិយ៍ ᧦ពាក្យ ។ កាលណោះព្រះចមនរិន្ទរឿងរង្សី
លុះឮមារាមាយាស្តី ចក្រីក៏ត្រាស់សងវាចារ ។ វើយមារមាយាកុំមកហាម
យើងនេះពុំតាមពាក្យទេណា មហាច័ក្រនុ៎ះយើងពុំប្រាថ្នា ដូចជាទឹកមាត់ទឹកម៉ូត្រហ្មង
។ យើងមកនេះប៉ង ពាធិញាណ ជាស្ពានចម្លងនៃសត្វផង មារឯងកុំនាំយកចំណង
មកចងយើងនេះពុំជាប់ឡើយ ។ ចូរចៀសចេញទៅណាមារា យើងបរអសុពាឥឡូវហើយ
តែនៅភ្លៅបាក់ពុំលែងឡើយ មារើយបើកផ្លូវយើងនឹងទៅ ᧨ពាក្យ ។ កាលណោះ
ឯក្រុងមារិតចិត្តឃោឃៅ ឮព្រះបន្ទូលលក្សត្រចមចៅរឹងពុំវិលទៅរាជរដ្ឋា
។ ទាល់ចេះទាល់ចិត្តគំនិតយក្ខ កើតអៀនអន់អាក់ព្រះចក្រា
អសុរីពុំសមក្តីប្រាថ្នា ទើបលាពោធិ៍កាន់ទីស្ថាន ᧤ពាក្យ ។ ជើត ចូល ។ ឯអង្គព្រះនរិន្ទពិនត្រៃភព្វ
យល់មារត្រឡប់ទៅវិមាន ព្រះទ័យភិរម្យពោធិញាណទើបបរអស្សយានដោយវេហាស᧢ពាក្យ ។ ជើត។ លុះយាងមកដល់ស្ថានផលធី អនោមានាទីហេមវា
ទើបទ្រង់បញ្ឈប់អសុពារាជាយាងចាកម្នេមៃយ៍ ᧢ពាក្យ ។ រួ ។ ថ្លែងអស់ហ្វូងទេពទេវា
ឥន្រ្ទាជាធំក្នុងដែនត្រៃ កាលហែជូនអង្គក្សត្រថ្លាថ្លៃដល់ឰនាទីអនោមា ។
ទើបនាំគ្នាលាចមក្សត្រក្សាន្ត ត្រឡប់វិលស្ថាននៃអាត្មា
កោសីក៏ទៅត្រៃត្រឹង្សា ព្រហ្មាក៏ទៅព្រហ្មវិមាន ᧤ពាក្យ ។ ជើតចូល ។ យានី ។ ដងណុះមែនមានទេព្វឧត្តម
ឈ្មោះកាដាកមហាព្រហ្មរិទ្ធិថ្កើងថ្កាន ជ្រាបថាព្រះពោធិ៍ក្សត្រក្សាន្ត
ចេញសាងភិញាណពុទ្ធសម្ភារ។ មហាព្រហ្មត្រេកអរអំណរក្រៃ
ចាត់ត្រៃបាតច្រត់គ្រឿងបរិក្ខារ សម្រាប់អ្នកបួសហួសសង្សារ
ចាត់ស្រេចត្រអាលហោះចុះខ្មី ᧤ពាក្យ
។ ត្លុំ លុះហោះមកដល់ក្សត្រឧត្តម
មហាព្រហ្មក៏ចូលទៅវន្ទីលើកយកបរិក្ខារថ្វាយពោធិ៍ ថ្លែងដោយសាមគ្គីរសវាចា
។ បពិត្រព្រះសិទ្ធត្ថខត្តីយវង្ស
គ្រឿងនេះចូរទ្រង់បព្វជ្ជាថ្វាយស្រេចមហាព្រហ្មបង្គំលា
វិលទៅកាន់មហាវិមានព្រហ្ម ᧤ពាក្យ
។ ជើតចូលឆាករាយ ។ កាលណោះ
ព្រះចមហេលីក្សត្រឧត្តម ទទួលបរិក្ខារមហាព្រហ្ម អភិរម្យប្រិយ៍ប្រេមក្រសេមអង្គ
។ ទើបទ្រង់ដោះគ្រឿងអលង្ការ
មកុដកែវសង្វារអារាមទ្រង់កណ្ឌល់ពាហុរ័កព្រះទម្រង់
ស្រេចទ្រង់ត្រាស់កាន់នាយឆន្នា ។ ហៃឆន្នអមាត្យចិត្តភក្តី
បងើយកុំបីមានកង្ខា ចូរនាំគ្រឿងនេះ នឹងអសុពា វិលទៅភារាបូរីវិញ ។
បងទៅក្រាបទូលព្រះបិតុរង្គ កុំឲ្យស្តេចទ្រង់ជាទុក្ខម្នេញ
មួយទៀតបងទូលពីរឿងអញ ចេញមកបំពេញពោធិញាណ᧤ពាក្យ ។
គ្រានុះនាយឆន្នអមាត្យជាតិទាហាន
ឮត្រង់ត្រាស់ប្រើឲ្យវិលស្ថានរំខានពុំចង់នឹងចរលី ។
ដោយក្តីស្រឡាញ់ពោធិសត្ត ពុំចង់ឲ្យព្រាត់ចេញចាកទី តែខ្លាចអំណាចព្រះភូមី
ចាំចិត្តចរលីទាំងទុក្ខា ។ ខំប្រឹងឱនសីរបង្គំរ៉ាប់
ទទួលប្រដាប់គ្រឿងក្សត្រាក្រោកដើរជីករាជអសុពា នេត្រាគន់មើលតែពោធិ៍ ᧦ពាក្យ ។ គ្រានោះឯសេះគន្ធព្វរាជពាជី
ស្លូតត្រង់តអង្គព្រះភូមី ពុំចង់ចាកទីពីក្សត្រក្សាន្ត។ គ្រាន់ឆន្នអាមាត្យដឹកចរលី
ពាជីរន្ធត់ស្លូតវិញ្ញាណ អន់អួលក្នុងចិត្តអាណិតប្រាណ
សន្តានជាសត្វពុំចេះស្តំ ។ គិតតែក្នុងចិត្តថា ឱអញ
កើតមកនេះពេញជាក្រីក្រ កំណើតតិរច្ឆានពុំដឹងអ្វី នឹងស្តីអង្វរនៅអាសា ᧦ពាក្យ ។ ពីលាប ។ អនិច្ចាឱអញស្រឡាញ់ម្ចាស់
ឥឡូវមកប្រាសម្ចាស់ច្នេះណា ព្រះអឺយព្រះនៅតែឯកា នឹងបាននរណាកំដប្រាណ ។
ខ្ញុំនៅទៅរានឹងបំរើ តាមដោយអំពើជាតិរច្ឆាន ឥឡូវប្រោសប្រើឲ្យវិលស្ថាន
រំខានមិនចង់នឹងចរលី ។ សេះសោកសល់សែនណែនឧរា នេត្រាជោរជល់សល់សែនទ្វី
ស្រយ៉ុតស្លុតស្លាំង គាំងឥន្រ្ទីយ៍ ឱនសីរជូលីសៅសោកា ᧦ពាក្យ ។ អួត ។ សង្សារសេះសត្វខំកាត់ចិត្ត
អាណាថអាណិតអាណោចណា អ័កអួលក្តួលក្តៅសៅភ័ក្រ្តា គិតថាឱអញពេញសោសល់។
អភ័ពកំណើតកើតជាសត្វ ទាន់ព្រះហើយបាត់ផ្លូវមគ្គផល សំណាងពុំចំជាបុគ្គល
នឹងបួសសាងផលតាមក្សត្រា ។ នេះរូបជាសេះបួសម្តេចបាន
សន្តានអាភ័ពដូច្នេះណា អញើយស៊ូស្លាបយកជីវ៉ា ជាគ្រឿងបូជាព្រះ ចមក្សត្រ ។
សេះជីរបានតិចគេចមើលក្រោយ កន្សែងសោកសោយឲ្យស្រង៉ាត់
អស្សុត្តរក៏បែកថ្លើមប្រមាត់ ដួលបាត់អស្វាតខាតជីវី ᧨ពាក្យ ។ អួត ។ គ្រានុះ
នាយឆន្នអាមាត្យជាតិមេធី ឃើញរាជម្នោមៃយ៍ក្ស័យជីវី
តក់ស្លុតឥន្រ្ទីយ៍ភាំងភិតភ័យ ។ រត់ទៅរត់មកឈ្ងោកមើលសេះ
ចាប់ម៉ែះមើលដឹងអាការក្ស័យ នាយឆន្នសុបសៅសែនអាល័យ សង្រៃវិយោគឱនសោកា ។
ឱអ្នកគន្ធស្សរាជអើយ មិនគួរឡើយមកសក្ស័យជន្មា ចោលយើងឲ្យនៅកំព្រាវេទនាតែឯងទៅក្រុងក្រៃ
។ ស្តាយអើយសែនស្តាយបងគន្ធស្សមិនគួរមកអស់ជីវ៉ាលៃ
ចោលរូបចោលរាងកណ្តាលព្រៃហាលភ្លៀងហាលថ្ងៃព្រះអាទិត្យ ។
កាលដើមយើងមកជាមួយគ្នា ជូនព្រះរាជាចេញសាងព្រឹឍ ឥឡូវអ្នកមកសូន្យជីវិត
ទាល់គិតទាល់ចេះរិះមិនយល់ ។ អ្នកឯងពេញជាសត្វដឹងគុណ
ម្ចាស់លោកមានបុណ្យចេញសាងផលស៊ូយកជីវិតថ្វាយទសពល
សូមផលឲ្យអ្នកបានសុខា ។ តែខ្ញុំរសនៅទៅនគរ ក្តីមរណពុំដឹងជាថ្ងៃណា
ទួញហើយនាយឆន្នទន់កាយា ឱនជ្រប់ភ័ក្រ្តាសោកាលៃ ។ នាយឆន្នកំសាន្តក្តីវិយោគ
ខំក្រោកស្រាយយកគ្រឿងម្នេមៃយ៍ បត់ដាក់សំពាយស្ពាយជាទៃ
ស្រេចហើយប្រាស្រ័យលាអសុពា ។ ហៃសាកសពសេះគន្ធស្សអើយ
ខ្ញុំលាទៅហើយណាអ្នកណា ថា ស្រេចចាប់គ្រឿងស្ពាយម្នីម្នា
លីលាដម្រង់ទៅក្រុងក្រៃ ។ ថ្លែងឯព្រះនរិន្ទពិននរនាថ ក្រោយឆន្នអាមាត្យវិលវៀងជៃស្តេចនៅតែឯងកណ្តាលព្រៃ
ព្រះទ័យរំពឹងកងត្រៃលក្ខណ៍ ។ ទ្រង់ត្រៃចីវរមហាព្រហ្ម
ជាសង្ឃសក្តិសមអរិយមគ្គ រំសាយព្រះផ្នួងកេសាធ្ាលក់
ចមច័ក្រចង់កាត់ព្រះកេសា ។ តែរកព្រះខ័នកាត់ពុំបាន
ក្សត្រក្សាន្តគង់ភ្នែនលើអាស្នា ព្រះហស្ថប្រណម្យសច្ចា
ប្រនិធានបុញ្ញាធិការជាក់ ។ បើអញបានត្រាស់ជាព្រះពុទ្ធ
វិសែសវិសុទ្ធក្នុងត្រៃច័ក្រ សូមឲ្យព្រះខ័ន្ធជុំរុសធ្លាក់
ទេព្វរក្សចូរជួយជាទិព្វញាណ ។ លុះទ្រង់ប្រនិធានចប់វាចា
ខ័នថ្លាក៏ធ្លាក់ចាកសួគ៌ស្ថាន ចំពោះព្រះភ័ក្រ្តនៃក្សត្រក្សាន្ត
ដោយតេជពុទ្ធញាណព្រះសាស្តា ។ កាលណោះព្រះចមនរិន្ទពិនលោកា
ឈ្មៀងនត្រទតយល់ព្រះខ័នថ្លា ក្សត្រាក៏សោមនស្សក្រៃ ។
ព្រះភ័ក្រ្តផូរផង់ដូចវង់ចន្រ្ទ ព្រះករលូកកាន់ព្រះខ័នជៃ
លើកភ្លាងទតភ្លាងតាមនិស្ស័យ ក្សត្រថ្លៃទ្រង់កាត់ព្រះកេសា ។
ព្រះករខាងស្តាំចាប់ខ័នពេជ្រ ព្រះករឆ្វេងស្តេចចាប់ចុឡា
ទន់ល្វន់ហាក់ដៃអយ្យរា កាត់ព្រះកេសាចុឡាបាន ។ កាត់ស្រេចសម្តេចព្រះចក្រី
លើកផ្នួងកេសីអាទិស្ឋានតេជះថាបើអញនឹងបាន ត្រាស់ជាពុទ្ធញាណប្រាកដណា ។
លឿនលយដោយវេហាស៍ ដូចកល់មាលាកម្រងភ្ញី ។ មនលុងរឿ ។
សច្ចាសូរេចស្រេចទ្រង់បោះ ព្រះ ចុឡានុះដូចមាលី អណ្តែតត្រសែតលើមេឃី
ពោធិ៍សែន សោមនស្សក្រៃ ។
យានី ។ ថ្លែងដល់សម្តេចសហស្សនេត្រ
ជ្រាបហេតុព្រះនរិន្ទពិនភព្វត្រៃ កាត់ព្រះ ចុឡារឿងរិទ្ធិក្រៃ
សហស្សនេយ្យក៏សោមនស្សា ។ ទើបទ្រង់ក្រោកចាកទែនសៃយាសន៍
យកប្រអប់មាសដ៏លេខាអប់ដោយគ្រឿងទិព្វនៃទេវតា
ឥន្រ្ទាក៏ធ្យានហោះចុះខ្មី ។ លុះដល់យល់ព្រះចុឡាច្បាស់
លយលើអាកាសស្ថានមេឃី ឥន្រ្ទាអញ្ជើញផ្នួងពោធី ដំកលប្រអប់ម្នីហើយវិលថ្កាន
។ លុះដល់ត្រ័យត្រឹង្សឥន្ទកោសី សាងព្រះចេតិយមណីស្ថាន
បញ្ចុះព្រះចុឡាចមក្សត្រក្សាន្ត សម្រាប់ជាស្ថានទេព្វវន្ទី ។
ចេតិយមណីសុវណ្ណាបញ្ចុះព្រះចុឡានៃពោធិ៍ ថ្វាយនាមតាមហេតុផ្លួងភូមី
ហៅចុឡាមណីទីនុះណា ។ កាលណោះ ឯអង្គចៅចមត្រ័យត្រឹង្សា បញ្ចុះព្រះភ្នួងស្រេចហើយណា
នាំនាងកញ្ញាចូលប្រាង្គស្ថាន ។ ដងណុះមែនមានយក្ខឃោឃៅ
តាំងទីលំនៅក្នុងស្មសាន ក្រុងមារឲ្យនៅរក្សាដាន មើលស្ថានដើមពោធិព្រឹក្សា
។ ថ្ងៃមួយយក្ខយល់ព្រះពុទ្ធអង្គ ស្តេចគង់បល្លង្កដ៏លេខា
ក្រោមពោធិព្រឹក្សមែកសាខា អសុរាឥច្ឆាពោធិញាណ ។ គិតថា ស្រមណនេះអហង្ការ
មិនក្រែងក្រុងមាររិទ្ធិហាន បើដូច្នេះមានតែអញគិតអាន
ឡើងទូលក្សត្រក្សាន្តក្រុងមារា ។ គិតហើយអសុរីសំដែងរិទ្ធិ
ងងឹតទូទាំងផ្ទៃមេឃស្ទុះហោះផ្លោះឡើងកាន់វេហាស៍ ត្រង់ទៅសួគ៌ាមារធិបតី ។
លុះដល់យក្ខចូលទៅម្នីម្នា ឱនសីរវន្ទាអាសុរី ទូលថ្លែងចែងតាមរាយសេចក្តី
បពិត្រធិបតីចមសីរសា ។ ឥឡូវមានស្រមណ៍មួយអង្គអាច មិនខ្លាចអំណាចព្រះចេស្តា
មកគង់នៅក្រោមពោធិ៍ព្រឹក ករុណាសូមទ្រង់ជ្រាបសេចក្តី ។ កាលណោះ
ឯក្រុងមារារឿងរង្សី បានស្តាប់យក្ខទូលសព្វសេចក្តី
អសុរីក៏ទ្រង់ក្រេវក្រោធក្រៃ ។ ស្ទុះក្រោកទះដៃកាងក្រទា
វ័យៗមនុស្សប៉ុនមេដៃ អហង្ការកោងកាចកំណាចក្រៃ កន្លងនិស្ស័យអញហើយណា ។
បើដូច្នេះមានតែប្រើបុត្រី រាគាអរតីនាងតណ្ហា ឲ្យទៅប្រលោមដោយកាមា
គង់បង់ចរិយាសិទ្ធត្ថបាន ។ វិស័យអ្នកបួសមិនហួសកាម
ទៅញយគង់ញ៉ាមតាមសន្តាន សត្រីសត្រូវពោធិញាណ ការនេះគង់បានសមប្រាថ្នា ។
គិតហើយក្រុងមារក៏រីករាយ ព្រោះយល់ឧបាយ សមចិន្តា
ទើបត្រាសវើយពួកស្នំស្នេហា ទៅហៅធិតាអញវៃៗ ។ គ្រានុះ
បណ្តាលនាងស្នំកាំណាន់ណៃ ទទួលព្រះបន្ទូលហើយចេញវៃ
ត្រង់ទៅប្រាង្គជៃរាជធីតា ។ លុះដល់នាងស្នំបង្គំទូល បពិត្រឥសូរលើសីរសា
ឥឡូវសម្តេចព្រះបិតា មានការយ៉ាងណាពុំដឹងដាន ។
ឲ្យតែពួកខ្ញុំមកខ្មាន់ខ្មី អញ្ជើញម្ចាស់ទាំងបីទៅកុំខាន
បិតុរង្គគង់ចាំនៅក្រៅស្ថាន អញ្ជើញកល្យាណឆាប់ម្នីម្នា ។ កាលណោះ
នាងមារធិតាបីអង្គា ឮហើយក៏រៀបតែងកាយា នាំគ្នាយាត្រាឡើងប្រាង្គស្ថាន ។
លុះដល់ឱនសីរលើកកំបង់ បង្គំបិតុរង្គក្នុងវិមាន កណ្តាលយោធារិទ្ធិហាន
កល្យាណគាល់ស្តាប់សព្ទកិច្ចា ។ កាលណោះ ក្រុងមារអសុរិន្ទយក្សា យល់បុត្រមកដល់គាល់អាត្មា
សែនមហាសោមនស្សហើយត្រាស់ថ្កាន ។ កូនើយឥឡូវឳមានការ
គឺសិទ្ធត្ថកុមារសក្តាហាន ចេញសាងបន្ទុំពោធិញាណ ជាយាននៃសត្វក្នុងភពត្រៃ
។ ថាបើបណ្តោយឲ្យគាត់បាន ផ្លូវពោធិញាណគ្រានេះនៃ
គាត់នឹងជាធំក្នុងដែនត្រៃ កន្លងនិស្ស័យអញបិតា ។
ហេតុនុះចូលកូនទៅលួងលោម ប្រលោមឲ្យគាត់បង់ចរិយា ដោយការលោកីយ៍ក្តីកាមា
កុំឲ្យបានជាព្រះពុទ្ធបាន ។ កាលណោះ កូនមារទាំងបីរិទ្ធិហាន
បានស្តាប់បិតុរង្គឲ្យតែងប្រាណ ទៅលោមទ្រង់ញាណដោយវេណី ។
ទើបឱនទទួលរ៉ាប់អាសាដោយកល់មាយាជានារី នាំគ្នាបង្គំចុះចរលី
មកកាន់ប្រាង្គមណីទីអាត្មា ។ ដល់ហើយនាងបីសំអាងអង្គ
ដោយគ្រឿងទេពទ្រង់ដ៏លេខា មកុដកងអារាមរឿងរចនា ភូសាសមសក្តិសូភ័កសាយ ។
ល្អរូបល្អរាងនាងអប្សរ ល្អកេសល្អកលំអកាយល្អឆោមល្អឆើតឆវីឆាយ
ល្អទ្រង់ល្អទ្រាយក្លាយកិន្នរ ។ តែងគ្រឿងរឿងគ្រប់ទាំងបីប្រាណ
នាំគ្នាហោះធ្យានដោយអម្ពរលឿនលន់លើសលែងព្រះទិនករ
ចរត្រង់មណ្ឌលព្រះសាស្តា ។ លុះដល់មណ្ឌលព្រះជិនស្រី
នាំងមារទាំងបីឈប់គិតគ្នា ពីគ្រោះថាយើងបីអង្គា ទទួលអាសាព្រះបិតុរង្គ
។ មកលួងលោមចៅសិទ្ធត្ថ ឲ្យគាត់ភ្លាត់ព្រឹឍចាកក្រិត្យសង្ឃ
ឥឡូវនឹងទៅទាំងបីអង្គ ការចង់ប្រុស១ស្រីបីនាក់ ។
នឹងកើតអៀនខ្មាស់តែគ្នាឯង ការល្បែងលោកិយ៍កើតថ្នាំងថ្នាក់
បើច្នេះមានតែចូលម្នាក់ៗ ក្តីស្មគ្គនាងណាការយើងបាន ។ កាលណោះ
នួននាងរាគាកែវកល្យាណ ទទួលចូលមុនចង់ក្សត្រក្សាន្ត
ទើបមានសទ្ធរសកាន់កនិដ្ឋា ។ នៃប្អូនទាំងពីររួមជីវិត
ចូរស្ថិតនៅនេះចាំបងរ៉ា បងនឹងចូលមុនមើលកិរិយា ថាហើយយាត្រាក្រាយចរលី
។ មកដល់យល់អង្គពង្សពុទ្ធា រាគាមាយាដោយមេត្រី
ព្រះអើយព្រះគង់ស្ងៀមធ្វើអ្វី ប្អូនស្រីដល់ហើយចូររ៉ាប់រ៉ា ។
ម្តេចធ្វើព្រងើយកន្តើយទាល់ ហាក់ជាពុំស្គាល់ប្អូនពុំងា
ប្អូននេះឈ្មោះកែមកែវរាគា ជាគូជីរ៉ារួមជីវិត ។
គួរឬមកគេចភ្លេចក្តីស្នេហា មិនប៉ុន្មានខែមកប្រែចិត្តថា
ហើយរាគាធ្វើហាក់ស្និទចូលជិតលួងលោមដោយកល់ស្រី ។ រៀមអើយរៀមរាក់
សមភាពសមភក្រ្តហាក់កោសី មិនបង់វង្សជាតិជាចក្រី
ប្អូនស្រីក៏ស្មគ្គស័ក្តិស្មើគ្នា ។ ប្អូនមកនេះហ្មាយប៉ងសង្វាត
ជាបាទបរិចាកព្រះរាជា អញ្ជើញរួមអាសន៍ទីនិន្រ្ទា សន្ទនានឹងគ្នាសិនណាបង ។
កែវអើយកែវប្អូន កុំឲ្យសោះសូន្យក្តីបំណង លោមហើយរាគាបែផ្អៀងផ្អង
មៀងម៉ងលួចគន់ចុងនេត្រា ។ កាលណោះព្រះចមនរិន្ទពិនលោកា
ទ្រង់យល់រាគាមារធីតា មកលោមសាស្តាការលោកិយ៍ ។
ព្រះគ្មានក្តីត្រេកដម្រេកទ្រង់ និងអង្គរាគាកាឡកិណី
ទើបត្រាស់ត្មាសដៀលពាលពុតស្រី មេអើយកុំបីមកប្រាថ្នា ។
មេឯងឈ្មោះរាគតែងរោលរិត ឲ្យសត្វងងឹតដោយកាមា រោលបានតែមនុស្សនឹងទេវតា
ត្រង់យើងកុំពាមកព័ទ្ធព័ន្ធ ។ តួចៅដូចលាមកអាក្រក់នៅ
ហោចទៅតែជើងយើងពុំជាន់ ចូរចៀសចេញទៅឆាប់រួសរាន់
កុំមកកូនកាន់នឹងយើងណា ។ កាលណោះ នួននាងរាគាមាធីតា
បានស្តាប់បន្ទូលព្រះសាស្តា ស្តេចកាត់ស្នេហាការវេណី ។
រាគាពុំសមក្តីបំណង កើតទុក្ខមុខហ្មងខ្មាស់ពោធិ៍
ទាល់ចិត្តទាល់ចេះក្បួនរាគី ទើបថយចរលីមកទីភាក់ ។ កាលណោះ
នួននាងកនិដ្ឋាទាំងពីរ នាក់បានយល់បងដល់ទីសំណាក់ ទើបសាកសួរហេតុក្តីលោកា
។ បងើយបងទៅប្រលោមក្សត្រការស្ងាត់បានខ្លះឬយ៉ាងណា
ឬមួយសិទ្ធត្ថពុំស្នេហា បែបបទយ៉ាងណាប្រាប់ប្អូនផង ។ កាលណោះ
នួននាងរាគាកែវស្នេហ៍ស្នង បានស្តាប់កនិដ្ឋាសាកសួរសង
ទើបចែងទំនងដោយត្រង់ស្មោះ ។ ប្អូនអើយសិទ្ធត្ថគាត់មាំមួន
បងកួនដោយកាមមិនតាមសោះ អស់ចិត្តអស់ចេះកេះមិនចុះ
ការនុះពុំស្រេចក្តីបំណង ។ តែថាទំនងគាត់មិនស្នេហ៍
ព្រោះបងសៅកែទេប្អូនបង ប្រសិនយ៉ាងឯងក្មេងស្រយ៉ង លម្តងទៅមើលប្អូនអរតី
។ កាលណោះ នួននាងអរតីស្រស់ពីសី ទទួលចូលចង់ព្រះជិនស្រី
ទើបស្តីទៅកាន់នាងតណ្ហា ។ ប្អូនើយចាំមើលស្នាដៃបង
ទៅលល្បិចល្បងមើលកិរិយា ថាហើយក៏រៀបតែងអាត្មា យាត្រាក្រាយករចរចូលផ្គង
។ ដល់ហើយអរតីសម្តែងខ្លួន ប្រែក្បួនបញ្ឈៀងពុំមៀងម៉ង មាយាគេចកែបំបែខ្នង
ផ្អៀងផ្អងលួចគន់ចុងនេត្រា ។ ញញឹមញញែមគ្រហែមក្អក ស្តីលស្តីឡកដោយវាចា
ព្រះអើយព្រះអង្គគង់អាស្នា តែឯងឯការឥឥគូគ្រង ។ មើលៗ គួរតេអាលៃលន់
មកឥតប្រពន្ធនឹងស្នាលស្នង រូបនេះស្រីណា អាចកន្លង តែឃើញគង់ចងចាប់ចេតនា
។ ស៊ូផ្គាប់ស៊ូផ្គុន ឲ្យអស់ធន់ ដ៏រាបអស់ជន្មជាមួយគ្នា
ថាហើយអរតីធ្វើមាយាចូលជិតអាស្នាលោមពោធិ៍ ។ ព្រះអើយព្រះបង
ប្អូនសូមផ្ទុំផងរួមវេណី ប្អូនមកនេះប៉ងផ្ញើជីវី ភូមីមេត្តាការសង្វាស ។
ប្អូនសោតពុំបានស្រីជួជាតិ មាយាតអ្នកលែងស្វែងប្រាក់មាស
ប្អូនឈ្មោះអរតីដំរេកណាស់ គួរជាសង្វាសការលោកី ។ អញ្ជើញចុះមកយកប្អូនរា
ជាបាទបរិចាណាចក្រី បំណាច់ប្អូនតាំងចិត្តមេត្រី លោមហើយអរតីឈររាំងរា ។
កាលណោះ ព្រះចមនរិន្ទពិនលោកា យល់នាងអរតីលោមសាស្តា
ស្តេចពុំស្ហេហាប៉ុនធូលី ។ ទ្រង់ត្រាស់កាត់កាមហាមអរតី វោះយមេកុំបីមកជូជ៌យើងនេះសម្រេចសម្ពោធី
ស្រីញីយើងខ្ពើមឆ្អើមណាស្សា ។ ឯងឈ្មោះអរតីក្តីដំរេក
ឲ្យសត្វត្រង់ត្រេកក្នុងកាមា ត្រេកបានតែមនុស្សនឹងទេវតា
ត្រង់យើងកុំពាមកត្រេកត្រង់ ។ ចូរចៀសចេញទៅមេលាមក
កុំមកញិញក់យើងជាសង្ឃ មេអើយមេទៅកុំរារង់ យើងនេះកាត់បង់អស់ហើយណា ។
កាលណោះ នួននាងអរតីមារធីតា បានស្តាប់ពោធិកាត់លោកា
ទើបអៀនអាត្មាវិលចរលី ។ ថ្លៃងឯនួននាងទាំងទ្វេហា រាគាតណ្ហាឆោមនារី
យល់នាងអរតីមកដល់ទី នារីចៅរ៉ៅសួរទៅថា ។ អរតីព្រលឹងមាសបងអើយ
ម្តេចទៅកែវើយរឿងលោកា ប្រហាក់ប្រហែលឬយ៉ាងណា ឬចុះដម្រារាគាបង ។
កាលណោះនួននាងអរតីរតន៍ស្នេហ៍ស្នង ឮនាងទាំងបីរសួរដើមទង
ទើបថ្លែងទំនងដំណើរខ្លួន ។ បងើយការប្អូនដែលត្រេកត្រង់
ទៅចង់សិទ្ធត្ថដោយកាមកូន ខ្ញុំលពុំលេចគេចដោយខ្លួន
ដូចក្បួនរាគាកាលមុនណា ។ តែថារូបខ្ញុំក្រមុំពិត
ពុំសូវចាប់ចិត្តនៃក្សត្រា បើច្នេះគួរឲ្យប្អូនតណ្ហា
គេសាវសមជាស្រឡាញ់បាន ។ កាលណោះ នួននាងតណ្ហារតន៍ កល្យាណ
ទទួលអាសាចង់ទ្រង់ណាណ ទើបចាត់ចែងប្រាណចរចូលថ្វាត់ ។
លុះដល់តណ្ហាដង្ហេយហៅ ព្រះអើយព្រះចៅព្រះចមកស្ត្រ
ប្អូនឈ្មោះតណ្ហាគូប្រតិព័ទ្ធ ស្តេចគង់ស្ងៀមស្ងាត់ពុំនាំពា ។
ភ្លេចហើយឬនៅប្អូនមេត្រី ប្អូនស្រីបំរើព្រះបាទា
ឧស្សាហ៍សូតាមសព្វវេលាលុះត្រាជួបជាក់អ្នកប្រុសថ្លៃ ។ ព្រះអើយព្រះគុណ
ប្រកបដោយបុណ្យបុព្វនិស្ស័យ ប្អូនសែនស្រឡាញ់ពេញអាឡែក្សត្រថ្លៃចូររ៉ាប់ក្តីស្នេហា
។ អនិច្ចាមិនគួរមកប្រែភក្រ្តធ្វើហាក់មិនស្មគ្គស្មោះចិន្តា
ចុះមកទទួលប្អូនតិចរ៉ា បំណាច់តណ្ហាប្រាថ្នាចង់ ។ កោតបានភូមរីមិនភីរម្យ
កោសុម្ភដល់ហើយមិនត្រេកត្រង់ អនិច្ចាបុប្ផាកេសរបង់ កន្លង់ខ្ជិលត្រិបឬយ៉ាងណា
។ កាលណោះ ព្រះចមនរិន្ទពិនលោកា ស្តេចទតទៅយល់នាងតណ្ហា
ទើបមានបញ្ជាត្រាស់ទៅថ្វាត់ ។ វឺយមេតណ្ហាប្រាថ្នាកាម
កុំមេមកតាមប្រតិព័ទ្ធ តួចៅលាមកអាក្រក់ក្តាត់
យើងឆ្ការកាប់កាត់ចោលបង់ហើយ ។ ចូលចៀសចេញទៅមេតណ្ហា កុំមកប្រាថ្នានឹងយើងឡើយ
យើងអស់អូរៈនឹងមេហើយ មេអើយកុំមេមកប្រាថ្នា ។ កាលណោះ
នួននាងនារីរតន៍តណ្ហា ឮពុទ្ធបន្ទូលកាត់ប្តេជ្ញា កើតអៀនអាត្មាហើយលាផ្គង
។ ដល់ហើយនាងពីរសួរសេចក្តី ម្តេចទៅប្អូនស្រីការបំណង
ប្រហែលបានខ្លះឬមាសបង ឬចុះគន្លងមុនដូចគ្នា ។ កាលណោះ
នួននាងនារីរតន៍តណ្ហា ទូលថ្លែងចែងប្រាប់បងទ្វេហា បងើយដូចគ្នានឹងបងឯង
។ កោតចិត្តសិទ្ធត្ថគាត់អត់បាន ពុំល្ហើបចាកស្ថានដោយការល្បែង
អម្បាលរូបខ្ញុំរូបបងឯង ចិញ្ចែងសែងសាយដូចផ្កាយព្រឹក ។
ទោះមនុស្សទេវតាទាំងសាកល តែយល់កាលណាគង់ភ្លាំងភ្លឹក
ព្រះសិទ្ធត្ថគាត់ដូចដំរីសឹកឥតភ្លឹកនឹងភ្លើងយើងទាំងបី ។
រាគាថាអញតែងរោលសត្វកំចាត់ឲ្យលុះក្នុងលោកិយ៍អរតីថាអញត្រេកមេត្រី
ចងសត្វលោកិយ៍ ឲ្យស្រើបបាន ។ តណ្ហាថាខ្ញុំនាំភ្លើនចិត្ត ឲ្យសត្វងងឹតទូទាំងស្ថាន
តែព្រះសិទ្ធត្ថគាត់ហៅហាន ពុំបានចុះកល់យើងឡើយណា ។
កូនមារទាំងបីទាល់គំនិត កើតចិត្តប្រទូស្តទ្រូស្តសាស្តា
អកុសលបណ្តាលឲ្យរូប៉ា ប្រែចាស់ជរាទាំងពីនាក់ ។ អនិច្ចាកូនមារកាយពិការ
សាច់ស្វិតយុលយារចង្កាធ្លាក់ ខ្នងកោងកែកចង្កេះគាត់
ធ្មេញបាក់គ្រហុបបៀរទឹកមាត់ ។ ថ្ពាល់ផតភ្នែកល្អកសក់ស្កូវព្រោង
ដោះធ្លាក់រយោងដើរគ្រវ័ត ជើងកោងដៃកែកកាន់ឈើច្រត់
ហាមាត់ហត់ហមហៀរទឹកភ្នែក ។ រាគាអរតីនាងតណ្ហា យល់រូបអាត្មាពិកាប្លែក
កើតស្តាយរួបកាយសែនសង្វេគ នាំគ្នាវីវេកសោយសោកា ។ រាគាទួញថា ឱរូបអញ
ពីដើមពាលពេញឆោមឆយា ល្អលន់លើសលែងទេព្វកញ្ញា ឥឡូវមកជាចាស់អប្រិយ ។
អរតីថាឱស្តាយអើយស្តាយ រូបកាយកាលដើមជាឆ្នើមស្រី
ឥឡូវមកប្រែកើតរូបថ្មី ជាចាស់អប្រិយរូបអនិច្ចា ។ តណ្ហាថាឱរូបអញើយ
ដើមឡើយចំទង់ទ្រង់លេខាប្រុសណាយល់ហើយគង់ស្នេហា ឥឡូវប្រែជាទុពលក្រៃ ។
នាងមារអ័កអួលក្តួលឱរា ស្តាយរូបអាត្មាស្ទើរបន្លៃ នាំគ្នា
សង្រេងរឹងសង្រៃ ឱបដៃវិយោគសោយសោកា ។ លុះគ្រាន់កំសាន្តក្តីវិយោគ
ខំក្រោកដោះឡើងបបួលគ្នា ថាយើងវិលទៅកាន់សួគ៌ា ទូលព្រះបិតាឲ្យដឹងដាន ។
គួរឬស្រមនេះកាចលើសលប់ ចេះធ្មប់ធ្វើយើងឲ្យបង់ប្រាណ
ថាហើយនាងមារផ្លោះហោះធ្យាន ត្រង់ទៅវិមានស្ថានសួរស្រី ។
លុះដល់មន្ទល់ស្ថានមារា នាំគ្នាចុះចាកផ្ទៃមេឃី
ក្រាយករចរចូលក្នុងប្រាង្គម្នី ជូលីបង្គំគាល់បិតុរង្គ ។ កាលណោះមារារឿងរិទ្ធិចិត្តទ្រនង់
ទតយល់បុត្រីទាំងបីអង្គ ជរារូបទ្រង់អាក្រក់ក្រៃ ។
ក្រុងមារពុំស្គាល់ជាធីតា ស្មាថាដូនចាស់ជាតិដ៏ទៃ
ទើបត្រាស់ពុំមានអធ្យាស្រ័យ វីយចាស់ចង្រៃចោរសាមាណ ។
មកពីស្ថានណាចាស់កំណាច ពុំមានកោតខ្លាចយើងក្សត្រក្សាន្ត
ហ៊ានមកអង្គុយលើប្រាង្គ ស្ថាន នរណារាប់អានចាស់អប្រិយ ។ កាលណោះ
នួននាងធិតាមារទាំងបី ឱនសីរបង្គំទូលតបខ្មី បពិត្រធមបតីបិតុរា ។
យើងខ្ញុំទាំងបីមិនស្រីផ្តាស់ គឺបុត្រអម្ចាស់កើតកេសា
ខ្ញុំឈ្មោះរាគាតណ្ហា អរតីធីតាណាបិតុរង្គ ។ ទ្រង់ប្រើឲ្យទៅចង់សិទ្ធត្ថា
ឲ្យគាត់ភ្លាត់ព្រឹឍចាកក្រឹត្យសង្ឃ
ព្រះសិទ្ធត្ថាចិត្តគាត់ពុំត្រេកត្រង់ ទើបបង់ចំណែងយើងគ្រប់គ្នា ។
រូបកាយយើងខ្ញុំក្រមុមពិត ត្រូវរិទ្ធិវេទ្យមន្តសិទ្ធត្ថណា
បានជាពិកលចាស់ជរា ទូលហើយនាំគនាសោកាលៃ ។ កាលណោះ
ក្រុងមារអរុរិន្ទរឿងរិទ្ធិក្រៃ ស្តាប់បុត្រចែងហេតុដូច្នេះនៃ
តក់ស្លុតហឫទ័យនៃយក្សា ។ គិតស្តាយរូបកាយព្រះបុត្រី
អសុរីក៏ទ្រង់ក្រេវក្រោធា ស្ទុះក្រោកទះដៃកាងក្រទា
ពះវាស្រមណ៍ក្មេងមិនក្រែងរិទ្ធិ ។ គយរឬកូនអញរូបស្រឡៅ ឲ្យទៅប្រលោមដោយក្តីស្និទ
ទោះស្ម័គ្រមិនស្ម័គ្រ ក៏តាមចិត្តនរណាជំរិតបង្ខំគាត់ ។
បានជាមកធ្វើព្រះធីតា ឲ្យបងកិរិយារូបវិបត្តិ
កាច់ខ្មាស់ទេវតាមនុស្សសព្វសត្វអេះអត់ឲ្យគាត់ឯណាបាន ។
មានតែលើកទ័ពទៅចោមចាប់សម្លាប់ឲ្យក្ស័យប្រល័យប្រាណ
ចោលទៅក្រៅចក្រវាឡស្ថាន ទើបបានសមមុខស្រមណ៍ចង្រៃ ។
ត្រាស់ហើយក្រុងមារសង្កៀតធ្មេញ បញ្ចេញស័ព្ទកងទាំងដែនត្រៃ
វឺយពួកសេនារិទ្ធិក្រៃ ចេញទៅវៃៗកេណ្ឌយោធា ។
ឲ្យព្រមចតុរង្គរិទ្ធីរុទ្ធប្រាំពិលស្រមុទ្ធដោយគណនា
អញនឹងលើកទៅយុទ្ធនាឆាប់ៗ ម្នីម្នាកុំផ្សូរផង ។ គ្រានុះ
សេនារិទ្ធិសាយជានាយកងទទួលឱង្ការមារទ្រើសឃ្នង ចេញបរពល់ផងតាមបញ្ជា ។
កេណ្ឌពលរើសពួកទេវបត្រ រិទ្ធិរុទ្ធខះខែងប្លែងកាយា
ខ្លះប្លែងជានាគជាគ្រុធរាជ សម្តែងអំណាចគ្របត្រៃច័ក្រខ្លះ
ប្លែងជាពស់ហ្លើងពភ្លាក់ ខ្លះប្លែងជាព្យគ្ឃពាលម្រឹគា។
ខ្លះចិះរាជសីសិង្ហតោ ខ្លះជិះគោណោគោត្រឩដ្ឋលា ខ្លះជិះដំរីមហឹង្សា
កាន់គ្រឿងសស្រ្តាភ្លឺព្រោងព្រាយ ។ ពស់មារពន្លឹកអធឹកក្រៃ
លាន់កងទាំងផ្ទៃសួគ៌ានាយ ចតក្បួនចតុរង្គពលនីកាយ ទាំងរាយរៀបចាំក្រុងមារា
។ កាលណោះ ឯក្រុងអសុរិន្ទចៅសួគ៌ា លុះស្វាងអរុណខៃមេឃា
លីលាចូលស្រង់ព្រះជលធី ។ ជំរិះស្អះស្អាងសំអាងអង្គ
វារីក្លិនទ្រង់កេសរភ្ញី ស្នាប់ព្លោជើងងរជរមណី ភូសានាគីខ្នក់ភ្ញីវល្លិ៍ ។
ជាយក្រៃងជាយហ្វៃរាយថ្បូងប្រោះ ឆ្លងអង្គផ្កាដុះអលង្ករ
តាបទិបតាបទ្រូងថ្បូងរំលេច ព្រះទម្រង្គត្បូងពេជ្រដ៏ពណ្ណរាយ
កមុដកែវអារាមមាលាលាយ សូរងជរជាយរាយភ្នែកមាន់ ។ ព្រះហស្ថ១ពាន់អសូរា
ចាប់ទេពសស្រ្តាស្នាធ្នូខ័ន កងច័ក្រលំពែងដាវវែងស័ន
ស្រេចឡើងកើយកាន់ដំរីជៃ ។ ដំរីអើយដំរីសឹក ហ៊ោកងលាន់គឹកទាំងដែនត្រៃ
ឈ្មោះគីរីមេខលាជៃ ធារធំស្គឹមស្កៃស្មើឰរា ។ ប្រដាប់ស្តាប់ចំចង្កមភ្លុក
ស្លឹកពោធិ៍ពោងមុខមុក្តា ឆ្នាក់កែមសែមសយសុវណ្ណា
ភូរយ៉ាផ្កាសំយ៉ុងសំយ៉ាកយ៉ែង ។ កូបកោងកណ្ជោងកព្ចាក់ចាំង
វាំងននបើកវបាំងបិទទិព្វទែង ទង់ឆ័ត្របាំងឆាយព្រះសូរ្យសែង
ភ្លឺចែងដែងដាសពាសពសុធា ។ គ្រឿងខ្ពស់ចំរោះចម្រតរាយ រំភាយរំភើយដោយវាតា
ហ្មក្រាន់ខ្វាន់ក្រោយមើលត្រួតត្រា បានឫក្សអសូរាឲ្យលើកចរ ។
លុះលើកមកដល់បន្ទល់ទី យល់ព្រះពោធិ៍ឆោមបវរ គង់លើបល្លង្គអលង្ករ
ដូចកល់កេសររាជសីហា ។ ឥតមានតក់ស្លុតប្រចាមិត្រ សណ្ឋិតតែអង្គឯងឯកា
ក្រោមពោធិ៍ព្រឹក្សមែកសាខា អសុរាក៏ទឿនពួកពល់ត្រៃ ។ វ៉ឺយៗ
សេនាគ្រប់នាយទ័ព ចូរនាំគ្នាចាប់ស្រមណ៍ចង្រៃ
បាញ់ចាក់ប្រហារឲ្យក្សិនក្ស័យ តដៃកុំស្តាប់ចាប់ឲ្យបាន ។
គ្រានោះបណ្តាសេនីពល់ទាហាន ឮមារឲ្យចូលចោមទ្រង់ញាណ
នាំគ្នាហ៊ោស៊ានជាកោលា ។ ខ្លះពួយលំពែងគ្រវែងដាវ ខ្លះកាវសាវគោះចោះខិលា
ខ្លះបាញ់ធ្នូស្នាច័ក្រខ័នថ្លា ចោមជុំសាស្តាអនេកក្រៃ ។
តេជះអំណាចទេសបារមី
រក្សាជិនស្រីបំបាត់ភ័យ អាវុធក្រុងមារបរាជ័យ កើតជាមាលៃកម្រងផ្កា ។
ខ្លះជាពីតានរំយោលភ្ញី ខ្លះជាមាលីភួងរយ៉ា ខ្លះជាដកលយលើវេហាស៍
ជាមហាអស្ចារ្យពុទ្ធវិស័យ ។ កាលណោះ ឯក្រុងមារារិទ្ធីក្រៃ
យល់គ្រឿងអាវុធជាមាលៃ ក្តួលក្តៅហឫទ័យនៃយក្សា ។ ទើបរឹងដំរីចូលចំភ័ក្រ្ត
ក្រុងយក្សចាប់ច័ក្រដ៏សក្តា គ្រវែងចោលចំព្រះភក្រ្តា
ដោយចិត្តឥច្ឆាព្រះពោធិ ។ ច័ក្រគ្រឿងលឿនលើអាកាសស្ថាន
ក្លាយជាពីតានកោសុម្ភី សំយ៉ុងបុប្ផាសុមាលីល្អភ្ញីអប់អង្គព្រះចោមពល ។
ផ្កាក្រងកម្រងចងរំភាយ សាត់ដោយព្រះពាយអណ្តែតដល់ ទក្សិណបីជុំចូលដំកល់ថ្វាយព្រះទសពលចមលោកា
។ កាលអើយកាលណោះ ឯរាជអសុរិន្ទយក្សា យល់ច័ក្រជាព្តានភួងមាលា
អសុរាក៏ក្នាញ់ក្នុងហឫទ័យ ។ គិតថាសិទ្ធត្ថគាត់មានបុណ្យ
សត្រូវជាគុនយល់ប្លែកក្រៃ បើច្នេះមានតែអញកែខៃ
ប្រាស្រ័យចោទយកបល្លង្ករតន៍ ។ គិតហើយក្រុងមាមានឱង្ការ
ហៃរាជកុមារនាមសិទ្ធត្ថ អ្នកមកគង់លើបល្លង្គរតន៍
មិនគួរសមគាត់គង់ឡើយណា ។ បល្លង្គរតន៍នេះរបស់យើង សម្រាប់ដំកើងក្នុងលោកា
ហេតុអ្វីមកយកជាអាស្នា ពុំសមបុញ្ញាធិការចៅ ។ ចូរចុះចេញទៅចាកបល្លង្ក
កុំមកតតាំងរាំងរានៅមែនបើដំអឹងរឹងពុំទៅ តួចៅគង់ខ្ទេចដោយដៃយក្ខ ។
កាលអើយកាលណោះ ឯព្រះពទ្ធពង្សទម្រង់សក្តិ ឮមារមាយាស្តីប្រតិបក្ស
ចោទបល្លង្គលក្ខណ៍នៃសាស្តា ។ ទើបទ្រង់ញញឹមប៉ប្រិមភក្រ្ត
ប្រាស្រ័យតយក្ខឥតតក្រមា វ៉ឺយមារហេតុអ្វីមកចរថា មោសាថារតន៍បល្លង្គខ្លួន
។ បល្លង្គនេះគឺកើតដោយបុណ្យ យើងសាងបីមុនមកមាំមួន
ហេតុអ្វីមារមកកែសំនួនខ្លួនតើមានអាងបន្ទាល់ណា ។ កាលអើយកាលណោះ
ឯក្រុងអសុរិន្ទយក្សាឮពុទ្ធបន្ទូលត្រាស់ច្នេះណា ទើបមានវាចាតបជិនស្រី
។ វ៉ឺយចៅសិទ្ធត្ថកុំមាត់រឹង បើចៅចង់ដឹងពីសាក្សី យើងមានទីអាងនឹងសេនី
យោធីនៃយើងទាំងអស់គ្នា ។ គេសឹងដឹងឮទាំងសោឡស ថាជារបស់យើងមារា
តួចៅថារបស់នៃអាត្មា មានអាងនរណាជាសាក្សី។
កាលអើយកាលណោះព្រះចមនរិន្ទពិនមុនី ត្រាស់តបកាន់មារដោយទាន់ទី
យើងមានធរណីជាភីយ៉ាន ។ កាលយើងសាងសមព្រះបារមី យកផ្ទៃផែនដីជាប្រធាន
ជ្រួចទឹកនឹកជាទិព្វភីញាណ ទើបបានបល្លង្កទាំងច្នេះណា ។
ត្រាស់ស្រេចស្តេចហៅនាងធរណីនាងើយជាទីសក្តិយា ចូរផ្ទុះឡើងឆាប់ឥឡូវរ៉ា
ចូរជាសាក្សីពោធិញាណ ។ ថ្លែងដល់នាងហ៊េងព្រះធរណី តាំងទីនៅក្រោមផែនដីដាន
ឮពុទ្ធបន្ទូលប្រោសហៅប្រាណ កល្យាណពុំហានឈប់រារង់ ។ ទើបបើកស្រទ័បពសុធា
ផ្ទុះឡើងម្នីម្នាចំពោះអង្គ សម្តែងព្រះកាយនៃឆោមយង់
ឲ្យក្រុងមារាយល់អាត្មា ។ កាលអើយកាលណោះ
ឯក្រុងអសុរិន្ទយក្សាបែយល់នាងហ៊េងទេព្វកញ្ញា ឈរខាងសាស្តាអស្ចារ្យក្រៃ ។
ក្រុងមារអភិប្រាយនិយាយឡក ចំអកតអង្គព្រះចមត្រៃ វ៉ឺយៗ សុទ្ធត្ថកបសីលសៃ
ហេតុច្នៃយកស្រីជាសាក្សី ។ ដែលមានឬភេទអ្នកសាងព្រឹឍ
មានស្រីនៅជិតមិត្រមេត្រី កើតហេតុអាងយកជាសាក្សី
តាំងស្រីជាត្រីមុខច្នេះណា ។ គ្រាអើយគ្រានុះ នួននាងធរណីទេព្វកញ្ញា
ឮមារចំអកឡកលញ្ជា តើបតបមារាដោយឆាប់ខ្មី ។ វ៉ឺយមារលាមកគម្រក់កាក
ចៅមកពោលពាក្យពុំជួក្តី ចៅយកពលឯងជាសាក្សី ត្រូវហើយអសុរីច្បាប់បូរាណ ។
ឯយើងជាស្រីសាក្សីព្រះ ទ្រង់លះកាត់កាមតាមពុំបាន កាលទ្រង់សន្សំពោធិញាណ
យើងបានដឹងឮសព្វប្រការ ។ មួយកាលបំពេញព្រះបារមី ជ្រួចទឹកលើដី ជាឱឡា
លុះបានត្រាស់ជាសាស្តាចារ្យ បល្លង្កបណ្តាលកើតជាក់ស្តែង ។
ខ្លួចៅពុំមានកសាងអ្វី ហានមកស្រដីថាផង់ឯង ថាហើយនាងស្រាយកេសាវែង
ច្បូតផ្នួងខ្វាត់ខ្វែងលើពលមារ ។ តេជះអមណាចនាងធរណី
វារីហូរឡើងមហោឡារកើតជាសាគរដ៏ធំធារ លិចលង់ពលមារវិនាសប្រាណ ។
អនិច្ចាពលមារលិចគង្គា វេទនាលើសលន់ពន់ប្រមាណ
ខ្លះឈ្លក់ខ្លះឆ្លាមថ្ករកាត់ប្រាណ ខ្លះទឹកកួចច្រានផាត់ក្សិនក្ស័យ ។
ខ្លះសោតសេះជាន់ដំរីច័ក្រ ជើងបែកដៃបាក់ធ្លុះធ្លាយផ្ទៃ ខ្លះ
នឿកនាគត្រីកាត់អស្រ័យ ឈមដាសពាសផ្ទៃព្រះជលធី ។ ទឹកជោរហូរជល់ដល់អាកាស
ពលមារស្លាប់ឌាសទាំងប្រថពីសល់នៅតែរាជអសុរី នឹងបាគឺរីមេខល ។
កាលអើយកាលណោះឯក្រុងអសុរិន្ទរាជមារា យល់ពលអាត្មាសូន្យជីវា មើលយល់វេទនាសល់សែនទ្វី
។ កើតចិត្តភិតខ្លាចព្រះជលសៃ ជោរជល់ប្រលៃដល់ជីវី
អសុរីទន់ចិត្តចុះពោធិ៍ អស់រិទ្ធីរាវិតសាស្តា ។ ទើបឱនកំបង់ផ្ចង់ជូលី
លើខ្នគីរីមេខលា សូត្រសរសើរគុណព្រះរតនា អរហិសម្មត្រាដល់ចប់ ។
ក្រុងមារអប្បរាជ័យចាញ់បុណ្យ យកពុទ្ធគុណតាំងគោរព ទទួលសរណគមណ៍ចប់ភព្វ
ស្រេចវិលត្រឡប់ទៅវិមាន ៕
(ចប់រឿងបឋមសម្ពោធិដោយសង្ខេប )
No comments:
Post a Comment