Wednesday, 1 June 2016

សុភាសិត​ប្រដៅ​ជន​ប្រុស​ស្រី
ព្រះ​ឃោសធម្ម ម៉ឹង - សែស



របៀបតែងកាព្យពាក្យ៧



 សូមមេត្តាអានសង្កេតកាព្យដ៏ល្អឯក
សុភាសិត​ប្រដៅ​ជន​ប្រុស​ស្រី
ព្រះ​ឃោសធម្ម ម៉ឹង - សែស
ចៅអធិការ​វត្ត​មហា​មន្រ្តី ភ្នំពេញ
រៀបរៀង
 


ពាក្យ​ប្រដៅ​ស្រី
បទ​ពាក្យ ៧
                        នេះ​នឹង​ថ្លា​ថ្លែង​ចែង​និទាន                     ទូន្មាន​ប្រុស​ស្រី​ក្នុង​ដី​អាយៈ
            នែ​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​ផង​ទាំង​ឡាយ                           ចូរ​ស្ដាប់​បរិយាយ​អ្នក​ប្រាជ្ញ​ប្រាប់    ។
            ធម្មតា​ពួក​សត្វ​កើត​ជា​មនុស្ស                           ទោះ​ស្រី​ទោះ​ប្រុស​ត្រូវ​មាន​ច្បាប់
            ប្រដៅ​វិញ្ញាណ​មាន​សណ្ដាប់                            ឲ្យ​ដឹង​ខុស​គាប់​អាក្រក់​ល្អ             ។
            ឲ្យ​ស្គាល់​ល្ងង់​ចេះ​ស្គាល់​បាប​បុណ្យ                      ស្គាល់​ទោស​ស្គាល់​គុណ​នឹង​ខ្មៅ​ស
            ស្គាល់​ទាប​ស្គាល់​ខ្ពស់​នឹង​មាន​ក្រ                       បង្ក​បង្កើត​ចំរើន​ខ្លួន                     ។
            ជន​ជាតិ​កើត​មក​ជា​ភេទ​ស្រី                             ជា​កុមារី​មិន​ទាន់​ធួន
            គួរ​រៀន​វិជ្ជា​គ្រប់​ចំនួន                                     ឲ្យ​បាន​មាំ​មួន​ពេញ​ជា​ស្រី             ។
            គួរ​ចេះ​អក្សរ​លេខ​នព្វន្ត                                   ដឹង​ស្រាល​ដឹង​ធ្ងន់​តិច​ច្រើន​ក្ដី
            ចេះ​មើល​សាស្រ្ដា​សំបុត្រ​អ្វី                               ទាំង​ធម៌​បាលី​ក៏​មើល​បាន             ។
            ឲ្យ​ចេះ​សរសេរ​ប្រើ​ការ​កើត                              ត្រឹម​ត្រូវ​ល្អ​ឆើត​ល្មម​ប្រមាណ
            ពួក​ជន​សាម័ញ្ញ​គួរ​រាប់​អាន                              ជា​ឋាន​ភេទ​ស្រី​កប​វិជ្ជា                 ។
            គួរ​ចេះ​វិជ្ជា​ដណ្ដាំ​ស្ល                                        ឲ្យ​ស្អាត​បាត​ល្អ​ឆ្ងាញ់​ពីសា
            ជា​ទី​គាប់​ចិត្ត​ជន​នានា                                     ជា​ទី​ស្នេហា​ម្ដាយ​អាពុក                ។
            គួរ​ចេះ​ចាត់​ចែង​ធ្វើ​ចំណី                                 ពិសេស​ពិសី​ល្អ​គ្រប់​មុខ
            គួរ​សម​ច្រឡំ​នឹង​អ្នក​ស្រុក                                គួរ​ស៊ី​គួរ​ចុក​តែ​គ្រប់​គ្នា                 ។
            គួរ​ចេះ​ធ្វើ​ការ​គ្រឿង​ស្លៀកពាក់                         ចេះ​ដេរ​ស្រែះ​ប៉ាក់​ហូល​ព្រែ​ផ្កា
            ពូក​ខ្នើយ​កន្ទេល​គ្រឿង​អាស្នា                           ក្បូរក្បាច់​រចនា​ល្អ​ពិសី                  ។
            ត្រូវ​ចេះ​គួរ​សម​នឹង​ញាតិ​មិត្រ                           ទោះ​ឆ្ងាយ​ឬ​ជិត​ប្រុស​ឬ​ស្រី
            ទោះ​រាស្រ្ត​ប្រជា​ឬ​មន្រ្តី                                     មាន​កិច្ចការ​អ្វី​ចូល​មក​ផ្ទះ             ។
            ចូរ​នាង​អើពើ​ធ្វើ​គួរ​សម                                   លើក​ដៃ​ប្រណម្យ​ឬ​សំពះ
            តាម​ឋាន​តាម​ថ្នាក់​ជា​មនុស្ស​ចាស់                     កុំ​ធ្វើ​មានះ​ឥត​សមគួរ                  ។
            ចូរ​នាង​អើពើ​ដោយ​សំដី                                  បញ្ចេញ​វចី​ពោល​សាក​សួរ
            តាម​បែប​តាម​បទ​ច្បាប់​សំនួរ                             កុំ​ធ្វើ​ឫក​ជួរ​ជាតិ​អប្រិយ                ។
            ឲ្យ​មាន​បែប​ច្បាប់​សណ្ដាប់​ធ្នាប់                        មារយាទ​គួរ​គាប់​កប​សិរី
            ទើប​ពេញ​បរិបូរ​ជា​ជាតិ​ស្រី                              ប្រុស​ផង​គប្បី​យក​ជា​គូ                ។
            នាង​ខំ​ដុស​ខាត់​ក្រិត្យ​មារយាទ                          កុំ​ឃ្លៀងឃ្លាត​ច្បាប់​វធូ
            ស្រី​ណា​ដែល​ល្អ​យក​ជា​គ្រូ                               តាម​ច្បាប់​វិញ្ញូ​ពី​បូរាណ                ។
            ចូរ​នាង​កុំ​ខូច​កាច​នឹង​ប្រុស                               បង់​កេរ្តិ៍​ខូច​ឈ្មោះ​ផៅ​សន្ដាន
            អាប់​ឱន​ជោគជ័យ​ទាំង​ខ្លួន​ប្រាណ                     គ្មាន​គេ​រាប់​អាន​ជា​មង្គល              ។
            ចូរ​នាង​រក្សា​ខ្លួន​ឲ្យ​ល្អ                                        ដូច​សំពត់​ស​ស្អាត​និម្មល
            ឥត​មាន​មន្ទិល​ប្រឡាក់​ដល់                             អ្នក​ផង​ឃើញ​យល់​គួរ​ចូល​ចិត្ត      ។
            បើ​នាង​មាន​ភ័ព្វ​ព្រេង​កុសល                            គង់​បាន​ជួប​ដល់​កល្យាណ​មិត្រ
            ជា​គូ​ស្វាមី​រួម​ផ្ដេក​ផ្ដិត                                       អស់​មួយ​ជីវិត​ឥត​សៅហ្មង           ។
            បើ​នាង​មាន​ប្ដី​ស្វាមី​ភ័ក្តិ                                    ជា​គូ​រួមរ័ក​តាម​គន្លង
            ប្រវេណី​ច្បាប់​ជា​គូគ្រង                                   ហៅ​ជា​ចំណង​មួយ​ជីវិត               ។
            ចូរ​នាង​ស្ម័គ្រ​ស្មោះ​ចំពោះ​ត្រង់                          កុំ​វៀច​វេរ​អង្គ​ខូច​ក្បត់​ផិត
            គប់​ប្រុស​ដទៃ​ធ្វើ​ជា​មិត្រ                                  សហាយ​ស្មន់​ជិត​ដិត​ដាម​ខ្លួន        ។
            ចូរ​នាង​គោរព​កោត​ខ្លាច​ប្ដី                                តាម​ដោយ​ច្បាប់​ស្រី​ល្អ​សមសួន
            ជា​ស្រី​មាន​ល័ក្ខណ៍​ស័ក្តិ​ធំ​ធួន                           មាំ​មួន​ជា​ស្រី​មាន​ពូជ​ពង្ស            ។
            ធ្លាប់​ផ្គាប់​ប្រតិបត្តិ​ភស្ដា​ខ្លួន                               ថែ​ថួន​ឈ្លាសវៃ​ឥត​មាន​ល្ងង់
            ពេញ​ហៅ​ជា​ស្រី​អ្នក​មាន​វង្ស                            មាន​ទ្រង់​មាន​ទ្រាយ​ល្អ​ឥត​ឆ្គង      ។
            នាង​ខំ​ថែ​ទាំ​ផ្ទះ​សំបែង                                     កន្លែង​លំនៅ​ឲ្យ​ហ្មត់ហ្មង
            ទាំង​ទី​កន្លែង​រួម​គូ​គ្រង                                     តាម​ដោយ​គន្លង​ចាស់​បូរាណ        ។
            បោស​ច្រាស​ឲ្យ​ស្អាត​ជា​ធម្មតា                           នាំ​កើត​ប្រាជ្ញា​ក្ដី​សុខ​សាន្ត
            ទាំង​កើត​សិរី​ដល់​ខ្លួន​ប្រាណ                             ចំរើន​ធនធាន​ដោយ​សិរី               ។
            ត្រូវ​ចេះ​រក្សា​ទ្រព្យ​មាស​ប្រាក់                            ទុក​ដាក់​ឲ្យ​គង់​ជា​ប្រក្រតី
            បំពេញ​ទឹក​ចិត្ត​នៃ​ស្វាមី                                   ជា​ស្រី​ប្រសើរ​កប​លក្ខណា            ។
            ថែ​ទាំ​សំអាត​រោង​ជើង​ក្រាន                              ទាំង​ថាំង​ផ្តិល​ចាន​ទោះ​ឆែប​ឆា
            រៀប​ចំ​ទុក​ដាក់​ថែ​រក្សា                                     កុំ​ធ្វើ​ខ្ជីខ្ជា​ចោល​រាត់​រាយ                ។
            ទាំង​ពាង​ក្រឡរ​ផ្អក​ប្រហុក                               ពាង​ជ្រក់​ពាង​ត្រាំ​កុំ​មើល​ងាយ
            ទាំង​ជ្រញ់​កាំបិត​ផង​ទាំង​ឡាយ                        ខ្វល់​ខ្វាយ​ថែ​ទាំ​ឲ្យ​ស្អាត​បាត          ។
            ហៅ​ស្រី​ផ្អក​ឈ្ងុយ​ព្រហុក​ឆ្ងាញ់                         ប្រុស​គួរ​ស្រឡាញ់​យក​ជា​ខ្នាត
            ជា​គូ​ភរិយា​កម​មារយាទ                                  មិន​ឃ្លាត​ចោល​ការ​ផ្ទះ​សំបែង        ។
            អុង​អាង​ពាង​ទឹក​សម្រាប់​ប្រើ                            ចូរ​នាង​អើពើ​រៀប​តាក់​តែង
            ឲ្យ​គួរ​សមរម្យ​ដោយ​កន្លែង                              ចាត់​ចែង​ឲ្យ​ស្អាត​កុំ​ស្មោកគ្រោក    ។
            នាង​កុំ​សំគាល់​ត្បាល់​អង្រែ                               កញ្ជើ​ចង្អេរ​ថា​ទាប​ថោក
            មនុស្ស​ក្នុង​ដែន​ដី​ពិភព​លោក                          អាស្រ័យ​បរិភោគ​តែ​គ្រប់​គ្នា          ។
            ចាស់​ទូន្មាន​ប្រដៅ​សព្វ                                    ថា​ទ្រព្យ​សំអប់​គួរ​រក្សា
            ថែ​ទាំ​ទុក​ដាក់​កុំ​ខ្ជីខ្ជា                                        តែ​ខ្វះ​កាល​ណា​រក​ខ្ចី​គេ                ។
            ហៅ​ស្រី​គ្មាន​ល័ក្ខណ៍​ឥត​សណ្ដាប់                     មិន​យក​តម្រាប់​តាម​បា​មេ
            ទាំង​គ្មាន​ត្រិះរិះ​គិត​គ្នាន់គ្នេ                               សំឡឹង​មើល​គេ​ជុំវិញ​ខ្លួន              ។
            កន្ទេល​កម្រាល​ខ្នើយ​ពូក​ព្រំ                              ចាស់​ថ្មី​តូច​ធំ​គួរ​តែ​ស្ងួន
            ប្រើ​ប្រាស​ថែទាំ​ឲ្យ​មាំ​មួន                                  ឲ្យ​ធួន​គ្រប់​គ្រាន់​កុំ​ឲ្យ​ខ្វះ               ។
            ទាំង​ស្រូវ​អង្ករ​ស្បៀង​អាហារ                             គ្រប់​គ្រឿង​បរិក្ខារ​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ
            សំចៃ​បរិភោគ​តាម​ពាក្យ​ចាស់                           ប្រើ​ប្រាស់​ឲ្យ​គួរ​ល្មម​ប្រមាណ        ។
            ស្រី​ខ្លះ​ហាល​ស្រូវ​ចោល​នៅ​ដី                            ឲ្យ​ជា​ចំណី​សត្វ​តិរច្ឆាន
            គឺ​មាន់​ទា​ជ្រូក​ចាប​ស្រុក​បាន                               អាហារ​កំសាន្ត​លែង​ឆ្អែត​ពោះ       ។
            ហៅ​ស្រី​អប្រិយ​ឥត​មារយាទ                               មិន​ចេះ​ក្បួន​ខ្នាត​ស្ដាយ​ស្រណោះ
            មុខ​ជា​ខ្វះ​ខាត​បង់​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ                               មាន​គ្រោះ​អត់​ឃ្លាន​ទៅ​ថ្ងៃ​ក្រោយ   ។
            ទាំង​បុក​អង្ករ​បម្រុង​បាយ                                   ឲ្យ​កំពប់​ខ្ចាយ​ធ្លាក់​រាយ​រោយ
            ទោះ​បី​តិច​តួច​ការ​ថ្លោះធ្លោយ                           បណ្ដោយ​យូរ​ទៅ​គង់​ខាត​ច្រើន     ។
            អស់​ទាំង​កិច្ចការ​ស្ល​ដណ្ដាំ                                ស្មារតី​ចង​ចាំ​កុំ​ភ្លើតភ្លើន
            គួរ​យើង​បន្ថយ​ឬ​បង្កើន                                   ចម្រើន​តាម​មនុស្ស​នៅ​ប្រក្រតី       ។
            ស្រី​ខ្លះ​ដណ្ដាំ​ច្រើន​ហួស​ខ្នាត                            សល់​បាយ​បង់​ខាត​រាល់​រាត្រី
            ស្រី​នោះ​ច្រើន​ខ្វះ​បាយ​ចំណី                             អត់​ឃ្លាន​អប្រិយ​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ         ។
            ស្រី​ខ្លះ​ប្រម៉ឹក​ផឹក​សុរា                                      លេង​បៀ​បាស្កា​មើល​របាំ
            ផិត​ក្បត់​ស្វាមី​លួច​បញ្ចាំ                                  បន្លំ​លួច​ចាយ​លាក់​នឹង​ប្ដី              ។
            ព្រះ​ពុទ្ធ​ជា​គ្រូ​យើង​រាល់​គ្នា                                ទ្រង់​ត្រាស់​ទេស្នា​បទ​បាលី
            ថា​ទោស​សុរា​ក្នុង​លោកិយ                               ប្រាំ​មួយ​ឥត​បី​មាន​លើស​ខ្វះ          ។
            ទោស​មួយ​នាំ​ឲ្យ​អស់​ទ្រព្យធន                          ក្រខ្សត់​ពេកពន់​គ្មាន​តេជះ
            ហិន​ហោច​រលីង​អស់​ពី​ផ្ទះ                                ពន្លះ​គ្មាន​សល់​ក្រ​ដិន​ដាប            ។
            ទោស​មួយ​នាំ​ឲ្យ​កើត​ជំលោះ                            ពោល​ពាក្យ​ត្រគោះ​ពាក្យ​ថោក​ទាប
            វាយ​ជេរ​បញ្ឆោត​គ្មាន​សុភាព                            កើត​ក្ដី​ទោស​បាប​ច្រើន​អប្រិយ       ។
            ទោស​មួយ​នាំ​ឲ្យ​កើត​និន្ទា                                គេ​តិះដៀល​ថា​ទាំង​ប្រុស​ស្រី
            សព្វ​ឋាន​ទិស​ទី​ទាំង​ប្រាំ​បី                                 ឥត​មាន​សិរី​ក្នុង​ខ្លួន​ប្រាណ           ។
            ទោស​មួយ​ឲ្យ​កើត​រោគ​ជម្ងឺ                               ទុក្ខ​ព្រួយ​ឈឺ​ចាប់​ឥត​ស្រាកស្រាន្ត
            ដេក​ស្លាប់​ដួល​ស្លាប់​ក៏​សឹង​មាន                         ឥត​បាន​ក្សេមក្សាន្ត​រាល់​យប់​ថ្ងៃ     ។
            ធុំ​ក្លិន​អសោច​ដល់​គេ​ឯង                                 ឥត​ខ្មាស​ឥត​ក្រែង​អ្នក​ដទៃ
            មមីម​មមើ​ដូច​សត្វ​ព្រៃ                                     ឧបទ្រព្យ​ចង្រៃ​ដល់​កូន​ចៅ            ។
            ទោស​មួយ​ស្រវឹង​ភ្លើ​ផ្ដេសផ្ដាស                         បញ្ចេញ​កេរ្តិ៍​ខ្មាស​មក​ខាង​ក្រៅ
            អាក្រក់​ថោក​ទាប​ដល់​ពូជ​ផៅ                           ឲ្យ​កើត​ហ្មង​សៅ​ញាតិ​សន្ដាន        ។
            ទោស​មួយ​ប្រាជ្ញា​ឱន​ថយ​ខ្លាំង                          ស្មារតី​ភាន់ភាំង​ភ្លេច​វិញ្ញាណ
            ភ្លេច​កូន​ប្រពន្ធ​ភ្លេច​ធនធាន                              ចោល​បាត់​ឥត​មាន​ដឹង​ខុស​គាប់    ។
            យ៉ាង​នេះ​ហៅ​ទោស​បច្ចុប្បន្ន                            ប្រាំ​មួយ​គ្រប់​គ្រាន់​ត្រូវ​តាម​ច្បាប់
            ព្រះ​ពុទ្ធ​សំដែង​ថ្លែង​ប្រោស​ប្រាប់                       ឲ្យ​ជន​ផង​ស្ដាប់​ចៀស​វាង​ចេញ     ។
            វៀរ​បង់​កុំ​ផឹក​ទឹក​សុរា                                        ព្រោះ​ថា​ផឹក​ហើយ​គ្មាន​ចំណេញ
            មាន​តែ​ខ្វះ​ខាត​មិន​ពោរ​ពេញ                           ក្រ​ខ្សត់​ម្នោម្នេញ​ថែម​ទាំង​បាប      ។
            ស្រី​ខ្លះ​ចោរ​ល្មួច​លួច​បន្លំ                                  ទ្រព្យ​គេ​តូច​ធំ​ជា​ដរាប
            ស្រី​នោះ​អាក្រក់​គ្មាន​សុភាព                              ថោក​ទាប​ពូជ​ពង្ស​វង្ស​ត្រកូល       ។
            ស្រី​មួយ​កុហក​អួត​ភូតភរ                                 បោក​ឆ​ប្រវ័ញ​គៃ​បញ្ចូល
            បោក​ប្រាស់​ប្រុស​ព្រើល​គៀ​ប្រមូល                    យក​កាម​ជា​ស្នូល​យក​ប្រយោជន៍   ។
            ប្រុស​ណា​ឆោត​ជោរ​ខ្លៅ​ងងឹត                           ជ្រួល​ជ្រួស​គំនិត​បង់​អសោច
            ខូច​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ក្រ​ត្រមោច                              ផ្សារ​ខ្លោច​ក្ដៅ​ចិត្ត​ជា​ខាង​ក្រោយ    ។
            អ្នក​មាន​ប្រាជ្ញា​គួរ​រិះ​គិត                                   ប្រែ​ប្រុង​គំនិត​កុំ​ឲ្យ​ធ្លោយ
            ប្រយ័ត្ន​ស្មាដី​កុំ​បណ្ដោយ                                 កុំ​ឲ្យ​ថ្លស់​ខ្លួន​ចាញ់​បោក​ស្រី           ។
            ស្រី​ខ្លះ​ក្រៃក្រាស់​ដោយ​តណ្ហា                           គ្មាន​ឆ្អែត​ត្រង់​ណា​ដោយ​ប្រក្រតី
            ទោះ​សេព​កាម​គុណ​រាល់​រាត្រី                           ឥត​បី​ធុញ​ទ្រាន់​ឆ្អន់​ចិន្ដា               ។
            ចង់​បាន​ចង់​មាន​ធន​ធាន​ខ្លាំង                           ប្រឆាំង​រុក​រាន​ដល់​ភស្ដា
            បទ្ទោស​បង្ខំ​ហួស​វាសនា                                  បណ្ដាល​ទៅ​ជា​ឈ្លោះ​ប្រកែក        ។
            ប្រកាន់​ប្រចាន់​ប្ដី​ហួស​ខ្នាត                               បង្ក​វិវាទ​ឈ្លោះ​ជជែក
            លាន់​ឮ​ស័ព្ទ​ឆ្ងាយ​ផ្សាយ​ពន់ពេក                       ស្ទើរ​បែក​ត្រចៀក​នៃ​អ្នក​ស្រុក        ។
            ជេរ​ប្ដី​ដោយ​ពាក្យ​ជួ​អាក្រក់                              កខ្វក់​គួរ​ខ្ពើម​មិន​គួរ​ទុក
            ជា​ពាក្យ​គួរ​យក​ដាក់​ជា​មុខ                              នាំ​ទុក្ខ​ចង្រៃ​ដល់​អាត្មា                  ។

បទ​ពាក្យ ៨
                        នេះ​នឹង​ថ្លាថ្លែង​ចែង​និទាន                     តាម​ព្រះ​ទ្រង់​ញាណ​ពុទ្ធ​ដីកា
            ថា​ស្រី​ប្រតិបត្តិ​ដល់​ភស្ដា                                 មាន ៥ គត់​គ្រប់​ជា​មិន​លើស​ខ្វះ    ។
                        សុសំ​វិហិត​កម្មន្តា                              ស្រី​ណា​ចាត់​ចែង​ការ​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ
            ឬ​ខាង​ក្រៅ​ដោយ​ឥត​កាន់​មានះ                        ព្យាយាម​មិន​មាន​លះ​ចោល​ការ​ខ្លួន ។
                        សង្គហិត​បរិជនា                               ស្រី​មាន​ក្ដី​ជ្រះ​ថ្លា​សង្រ្គោះ​មួន
            ចំពោះ​ជន​បរិស័ទ​នឹង​ថែថួន                               ឲ្យ​មាន​ទីពឹង​ពួន​ជ្រក​កោន​បាន     ។
                        សម្ភតំ​អនុរក្ខិតា                                ចេះ​ថែ​ទាំ​រក្សា​ទ្រព្យ​ធនធាន
            ដែល​ប្ដី​ខំ​ប្រឹងប្រែង​រក​ឲ្យ​មាន                           កុំ​ឲ្យ​អន្ដរធាន​វិនាស​បង់               ។
                        យាសាអនតិចារិនី                          ជន​បាន​ជាតិ​ជា​ស្រី​ល្អ​អស់​អង្គ
            មិន​ផិត​ក្បត់​ស្វាមី​ស្រី​មាន​វង្ស                           មាន​ចិត្ត​ស្លូត​ស្មោះ​ត្រង់​នឹង​ប្ដី​ឯង   ។
                        កិច្ចេ ទក្ខា អនាលសា                       នារី​ណា​ឈ្លាសវៃ​ប៉ិន​ជាក់​ស្ដែង
            គ្មាន​ខ្ជិល​ច្រអូស​ទាំង​ខំ​ប្រឹង​ប្រែង                      ស្វះ​ស្វែង​រក​ផ្គង់​ផ្គាប់​សព្វ​ការកិច្ច   ។
            ខំ​ធ្វើ​ចំណី​ផ្គាប់​ស្វាមី​ភ័ក្តិ                                  មិន​ឲ្យ​មាន​អន់​អាក់​សូម្បី​តិច
            ផ្គាប់​ទាំង​មេថុនរាគ​ដោយ​កល់​ល្បិច                  ជា​កិច្ច​ធម្មតា​មនុស្ស​ផែនដី           ។
                        បើ​នារី​ណា​ប្រព្រឹត្ត​បាន                          នូវ​ឋាន​ទាំង​ប្រាំ​នេះ​ដោយ​គប្បី
            នារី​នោះ​ទើប​បាន​ពេញ​ជា​ស្រី                           កើត​មង្គល​សិរី​ដល់​អាត្មា              ។
            ហៃ​អស់​នាង​នារី​ផង​ទាំង​ឡាយ                         ចូរ​ស្ដាប់​បរិយាយ​ច្បាប់​នេះ​ណា
            ចូរ​ប្រព្រឹត្ត​ត្រង​ត្រាប់​ច្បាប់​ថ្លៃ​ថ្លា                        ជា​ច្បាប់​ក្បួន​តម្រា​ពី​ព្រេង​នាយ     ។
            នឹង​បាន​ថ្កើង​រុង​រឿង​ក្នុង​លោកីយ                     បាន​នាម​ឈ្មោះ​ជា​ស្រី​ល្អ​ឆើតឆាយ
            កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​ស័ព្ទ​ពីរោះ​ឮ​ខ្ចរខ្ចាយ                         ដល់​តំបន់​ជិត​ឆ្ងាយ​សព្វ​ទិសទី       ។
            ព្រះ​ចោម​ពង្ស​ទ្រង់​មាន​ពុទ្ធ​ដីកា                        ប្រភេទ​ភរិយា​ដល់​នារី
            ថា​មាន​ចំនួន​ប្រាំ​ហើយ​នឹង​ពីរ                           តាម​ច្បាប់​មេធាវី​ពី​បុរាណ            ។       
                        បទុដ្ឋចិត្តាបររត្តា                               នារី​ណា​ចិត្ត​ទ្រុស្ត​ក្បត់​បំពាន
            សេពគប់​ប្រុស​ដទៃ​ស្វាមី​មាន                           រុក​រាន​មើល​ងាយ​ប្ដី​នៃ​អាត្មា          ។       
            ធ្វើ​ទុក្ខ​ទាំង​បុក​រុក​ខ្ញុំ​បាវព្រាវ                             ស្រែក​ហ៊ោរ​ជេរ​អំពាវ​ដាក់​ផ្ដាសា
            ស្រី​នោះ​លោក​ហៅ​ឈ្មោះ​វធកា                        ជា​ឈ្មោះ​ភរិយា​ក្នុង​លោកិយ      ។         
                        សាមិកធនំ បហន្ត្វា                           នារី​ណា​បំផ្លាញ​ទ្រព្យ​ស្វាមី
            ដែល​ខំ​រក​បាន​ដោយ​ឃ្មាតខ្មី                             នាង​នោះ​ឈ្មោះ​ចោរី​ភរិយា         ។
            ទុក​ដូច​ជា​ចោរ​លួច​ប្រក្រតី                               ជា​ស្រី​អាក្រក់​ហួស​ធម្មតា
            ហៅ​ចោរ​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​នៃ​អាត្មា                            គួរ​រាង​រអា​កុំ​សាមគ្គី                   ។           
                         អលសា ច មហគ្ឃសា                      ចណ្ឌទុរុត្តវាទិនី
          ផរុសាភិភុយ្យ​នារី                                 វត្តនី ឯសា ច អយ្យា          ។
          ប្រែ​ស្រាយ​អធិប្បាយ​បទ​បាលី                          សេចក្ដី​ជា​ខេមរ​ភាសាៈ
            ជន​ជាតិ​កើត​ជា​ស្រី​មាន​ភស្តា                           គៀច​ក្រាញ​ជួ​ខ្ជីខ្ជា​ខ្ជឹល​ទ្រមក់  ។
            ស៊ី​ច្រើន​ចាយ​ក៏​ច្រើន​ឥត​សណ្ដាប់                     កាច​ក៏​ច្រើន​ឥត​ច្បាប់​ពាក្យ​អាក្រក់
            ចាងហ្វាង​លើស​លើ​ប្ដី​ច្រើន​កុហក                     ជា​ស្រី​ជួ​សក់ឡក់​ធំ​លើ​ប្ដី          ។
            ស្រី​នោះ​លោក​សន្មត​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ថា                      អយ្យា​ភរិយា​ម្ចាស់​ស្វាមី
            លើក​ខ្លួន​ឲ្យ​ខ្ពង់ខ្ពស់​ហួស​ជាង​ប្ដី                        ឥត​មាន​សិរី​ភ័ព្វ​វាសនា            ។
                        សទាហិតានុកម្បិនី                      រក្ខន្តី បតឹ បុត្តំវ មាតា
          ធនំ សម្ភតំ រក្ខតេសា                            ឯវំ សា មាតា ច ភរិយា
            នារី​ណា​ចិត្ត​ថ្លា​សង្រ្គោះ​ប្ដី                                 ដោយ​ប្រយោជន៍​គប្បី​សព្វ ៗ គ្រា
            ថែ​ទាំ​ស្វាមី​ខ្លួន​ដូច​មាតា                                ថែ​ទាំ​ចាំ​រក្សា​កូន​ប្រុស​ស្រី។
           ចេះ​ថែ​ទាំ​រក្សា​ទ្រព្យ​ធនធាន                             ដែល​កើត​ដែល​មាន​របស់​ស្វាមី
           ស្រី​នោះ​ជា​ប្រពន្ធ​កប​សួស្ដី                               គួរ​គប្បី​ទុក​ដូច​ជា​មាតា             ។
           ជេដ្ឋា កនិដ្ឋា ភគិនី                                  សាមិកេ ថី សគារវា
         ហិរិមនា ភត្តុ វសគា                              ឯវំ សា ភគិនី ច ភរិយា         ។
           នារី​ណា​គោរព​ឆ្ពោះ​ស្វាមី                                 ដូច​ស្រី​ជា​បង​ប្អូន​រួម​ផ្ទៃ​គ្នា
           ចិត្ត​អៀនខ្មាស​អស់​ជន​ផង​ធម្មតា                      លុះ​ក្នុង​នា​អំណាច​នៃ​ស្វាមី           ។
           នារី​នោះ​លោក​ហៅ​ថា​ភរិយា                            ដូច​គ្នា​នឹង​បង​នឹង​ប្អូន​ស្រី             
           ពោះ​មួយ​បង្កើត​គ្នា​ក្នុង​លោកីយ                        ជា​ស្រី​គាប់​ប្រសើរ​គួរ​ជ្រះ​ថ្លា         ។
           ទិស្វាន បតឹ មោទន្តី                                សខំ សខីវ សុមនា
         សីលវតិ បតិព្វតា                                 ឯវំ សា សខី ច ភរិយា          ។
            នារី​ណា​ឃើញ​ប្ដី​មក​ពី​ឆ្ងាយ                             ចិត្ត​រីករាយ​សប្បាយ​មហិមា
            ត្រេកអរ​ដូច​សំឡាញ់​ឃើញ​គ្នីគ្នា                       ស្ទុះស្ទា​រក​បាយ​ទឹក​ចំណី              ។
            កបសីល​រៀបរយ​នឹង​កាយ​វាចា                         ប្រតិបត្តិ​ភស្ដា​ដោយ​មេត្រី            
            កោត​ក្រែង​រអែង​ដោយ​ប្រក្រតី                         ហៅ​ស្រី​ភរិយា​ឈ្មោះ​សខី             ។
            យា វធទណ្ឌតជ្ជិតា                                អទុដ្ឋា អកុទ្ធា សន្តី
          ភត្តុវសានុវត្តិនី                                    ឯវំ សាទាសី ច ភរិយា          ។
            ជនជាតិ​ណា​កើត​បាន​ជា​ស្រី                            មាន​គូ​ស្វាមី​គួរ​គាប់​ចិន្តា
            ទោះបី​ប្ដី​ជេរ​វាយ​គម្រាម​ថា                              មាន​ចិត្ត​អត់ក្រោធ​មិន​ខឹង​តប       ។
            ប្រព្រឹត្ត​តាម​អំណាច​នៃ​ភស្ដា                            ឥត​មាន​ខ្ជីខ្ជា​ខូច​ឥត​របប
            ហៅ​ស្រី​ជា​ប្រពន្ធ​ដើរ​ផ្លូវ​ស្រប                           ប្រកប​ដូច​ខ្ញុំ​ស្រី​កប​សុចរិត           ។
            ស្រី​នោះ​លោក​អ្នកប្រាជ្ញ​សន្មត​ថា                      ទាសី​ភរិយា​ទី ៧ ពិត
            ប្រពន្ធ​ដូច​ខ្ញុំ​ស្រី​ដ៏​ពិសិដ្ឋ                                  អស់​កាល​មួយ​ជីវិត​រៀងរាល់​ខ្លួន    ។
                        ហៃ​អស់​នាង​នារី​គ្រប់​ថ្នាក់​ជាន់ !              ចូរ​នាង​រួសរាន់​ស្ដាប់​ឲ្យ​មាំមួន
            នូវ​ច្បាប់​ភរិយា ៧ ធួន                                    ឲ្យ​ចេះ​មាំ​រៀង​ខ្លួន​ប្រព្រឹត្ត​តាម       ។
            ត្រង់​ណា​ដែល​ល្អ​នាង​យក​ត្រង់​នុះ                    ត្រង់​ណា​ដែល​ខូច​ខុស​នាង​ចោល​ភ្លាម
            ប្រតិបត្តិ​ត្រង់​ត្រូវ​កុំ​ងីមងាម                              នឹង​បាន​សុខ​ស្រួល​តាម​ពុទ្ធ​ដីកា     ។
            សត្វ​កើត​ជា​មនុស្ស​ទាំង​ប្រុស​ស្រី                      តែ​មាន​ប្រពន្ធ​ប្ដី​គ្រប់ ៗ គ្នា
            ខ្លះ​បាន​សុខ​ខ្លួន​បាន​ទុក្ខ​វេទនា                          តាម​ហេតុ​ភេទ​អាត្មា​ធ្វើ​ខាង​ដើម    ។
            ធម្មតា​ជា​ស្រី​មាន​មាយា                                   កុត្តា នឹង​លីឡ្ហា ច្រើន​សម្បើម
            រាប់​បាន​សែសិប​គត់​ប្រាជ្ញ​គួរ​ខ្ពើម                      ពាល​មាន​តែ​ដង្ហើម​ចូល​ចិត្ត​ពេក    ។
                        អច្ចាវទតិវ ឥត្ថី                           ធម្មតា​ជា​ស្រី​មាន​តម្រេក
            ដោយ​កាមរាគ​ច្រើន​ពន់អនេក                         ពោល​ពាក្យ​ដោយ​ចិត្ត​ត្រេក​ទៅ​នឹង​ប្ដី ។
            ពោល​ពាក្យ​ច្រើន​ជ្រុល​ជ្រួស​ប្រមាណ                នាំ​ប្ដី​ឲ្យ​រំខាន​រាល់​រាត្រី
            ជួន​កាល​អង្គុយ​ជិត​នឹង​ស្វាមី                         បញ្ចេញ​និមិត្ត​ស្រី​ឲ្យ​អ្នក​ផង                   ។
                        វិជម្ភតី មាតុគាមោ                     ស្រី​រូប​រាង​សន្ធោ​ល្អ​ឥត​ហ្មង
            បញ្ចេញ​មិត​ពត់​កាយ​ចិត្ត​បំណង                      ឲ្យ​ប្រុស​ត្រេកអរ​ផង​ចង​ចិត្ត​ជាប់   ។
                        វិនមតិ សីមន្តិនី                       ធម្មតា​ជា​ស្រី​រូប​គួរគាប់
            ចង់​ឲ្យ​ប្រុស​ឃើញ​ខ្នង​ឱន​រើស​ទ្រព្យ                  មាយា​ជា​ទំលាប់​ជាប់​ទំនៀម         ។
                        វិលសតិ បិ អង្គនា                     នារី​រូប​សោភា​ពុំ​ស្ងប់ស្ងៀម
            កែ​ក្រាយ​រូប​រាង​កាយ​ឲ្យ​ជោកជៀម                         ឲ្យ​ប្រុស​កើត​ក្រំ​ក្រៀម​ចិត្ត​ស្រឡាញ់ ។
                        ៥. - វិលជ្ជតិ ច វនិតា                       នារី​ពុត​មាយា​គួរ​ឃ្នាន់​ខ្នាញ់
            ធ្វើ​ដូច​ខ្មាស​គេ​ណាស់​ស្ទុះ​ស្ទា​ស្លាញ់                  ឃ្មាត​ខ្មាញ់​យក​សំពត់​បិទបាំង​ខ្លួន  ។
            ស្ទុះ​ទៅ​រក​កៀន​ទ្វារ​ឬ​ជញ្ជាំង                           ដោយ​សេចក្ដី​ខ្មាស​ខ្លាំង​ដើម្បី​ពួន
            ឲ្យ​គេ​ដឹង​ជា​ស្រី​មាន​ខ្មាស​មួន                           លក់​ខ្លួន​ដោយ​កិច្ចកល​ពុត​មាយា   ។
                        ៦. នខេន នខំ ឃដ្តេតិ                      នារី​ឥត​ហិរិ​រូប​សោភា
            ផ្ទាត់​ក្រចក​ដោយ​គិត​ថា                                  ឲ្យ​គេ​ឃើញ​អាត្មា​កួច​ចិត្ត​ភ្លាម        ។
                        ៧. បាទំ អក្កមតិ កន្តា                       នារី​ត្រូវ​តណ្ហា​គ្រប​គម្រាម
            យក​ជើង​ជាន់​លើ​ជើង​ដោយ​ព្យាយាម               ចង​ឲ្យ​ប្រុស​ទាក់​ទាម​ដោយ​តណ្ហា ។
            ក្នុង​លោក​ច្រើន​ជាំជោក​ដោយ​តំរេក                  ត្រអាល​ច្រើន​ពន់​ពេក​ដោយ​ស្នេហា
            បាន​ជា​នារី​ច្រើន​ចេញ​មាយា                            ឲ្យ​ប្រុស​ឃើញ​អាត្មា​ចិត្ត​ជាប់​តាម   ។
                        ៨. - បឋវឹ វិលិខតិ ថី                        ជន​ជាតិ​កើត​ជា​ស្រី​ធ្វើ​ព្យាយាម
            យក​ឈើ​គូស​ផែនដី​ស្នាម​រវាម                          បំណង​មាតុគ្រាម​ឲ្យ​ប្រុស​មើល     ។
                        ៩. - ឧល្លង្ឃេតិ បិ អពលា                នារី​ធ្វើ​មាយាទ​ឲ្យ​ប្រុស​ផ្អើល
            ចាប់​ក្មេង​តូច​លើក​ខ្ពស់​ឲ្យ​ប្រុស​ព្រើល                សំឡឹង​ឃើញ​ខ្លួន​ថ្កើល​កើល​គំនិត ។
                        ១០. - ឱលង្ឃេតិ វា សុន្ទរី                 មាតុគ្រាម​ជា​ទី​ស្នេហា​ពិត
            ចាប់​ក្មេង​តូច​លើក​ខ្ពស់​បន្ទាប​ជិត                      ឲ្យ​ប្រុស​ឃើញ​ជាប់​ដិត​ចិត្ត​ត្រេកអរ ។
                        ១១. - ទារកំ កីឡតិ វធូ                     ជាតិ​ស្រី​ជា​វិញ្ញូ​រូប​បវរ
            ប្រឡង​នឹង​ទារក​ដោយ​អំណរ                          បី​ត្រកង​ដើរ​ឈរ​លេង​កំសាន្ត        ។
                        ១២. - កីឡាបេតិ បន កន្តា               ញ៉ាំង​ទារក​ឲ្យ​ក្លា​ប្រឡែង​ថ្កាន
            ឲ្យ​រីករាយ​សប្បាយ​ដោយ​ចិត្ត​ធ្យាន                    ឲ្យ​ចំរើន​រូប​កាយ​បាន​ធាត់​ធំ​ឡើង   ។
                        ១៣. - ទារកំ ចុម្ពតិ នារី                      ថើប​ទារក​ញាក់ញី​តាម​ទំនើង
            ទំនៀម​បែប​បទ​ស្រី​ដែល​ថ្កុំថ្កើង                         ឬ​ថោក​ទាប​ស្មើ​ជើង​សឹង​ដូច​គ្នា     ។
                        ១៤. - ទារកំ ចុម្ពាបេតី ថី                  ញ៉ាំង​ទារក​ឲ្យ​ថើប​ខ្មីត​តប​វិញ​ណា
            នូវ​ថ្ពាល់​ឬ​មុខ​ខ្លួន​ដោយ​ស្នេហា                         ស្និទស្នាល​មហិមា​ឥត​ផ្ទឹម​បាន       ។
                        ១៥. ភុញ្ជតិ បន មហិលា                 ស៊ី​ចុក​ចំណី​ជា​ដោយ​កំសាន
            ឥត​មាន​ពេល​វេលា​ឥត​ស្រាកស្រាន្ត              ម៉េះម៉ោះ​ពេក​ឥត​មាន​ក្ដី​អៀនខ្មាស          ។
                        ១៦. - ភុញ្ជាបេតិ បិ កាមិនី               ញ៉ាំង​ទារក​ឲ្យ​ស៊ី​ចំណី​ផ្ដាស
            ជួន​ល្អ​ក៏​មាន​ខ្លះ​តាម​ឱកាស                             ក្នុង​លោក​សន្និវាស​រមែង​មាន        ។
                        ១៧. - ទទាតិ អបិ បមទា                 តែង​ឲ្យ​ស្លឹក​ផ្លែផ្កា​ដែល​ខ្លួន​បាន
            ដល់​ទារក​ស៊ី​ឬ​លេង​កំសាន្ត                              នេះ​ជា​ការ​រាប់​អាន​នៃ​នារី             ។
                        ១៨. - អាយាចតិ វា អពលា             ឲ្យ​របស់​ដល់​វា​សូម​វិញ​ខ្មី
            មាយា​មាតុគ្រាម​ក្នុង​លោកីយ                           តាម​ពាក្យ​មេធាវី​ពី​បុរាណ            ។
                        ១៩. - កតមនុករោតិ ថី                    ត្រាប់​តាម​ទារក​ស្ដី​និយាយ​ថ្កាន
            ពាក្យ​មិន​សូវ​ច្បាស់​លាស់​តាម​តែ​បាន                ជា​ពាក្យ​លេង​កំសាន្ត​ដោយ​មេត្តា   ។
                        ២០. - ឧច្ចំ ភាសិត រមណី                ពោល​ពាក្យ​លើក​គ្រវី​បញ្ជោរ​ថា
            ពោល​សសើរ​បញ្ចើរ​ឥត​ឧបមា                          ឲ្យ​ក្មេង​កើត​ជ្រះ​ថ្លា​អរ​រីករាយ        ។
                        ២១. - នីចំ ភាសតិ ទយិតា               ពោល​ពាក្យ​បន្ទាប​ថា​លេង​សប្បាយ
            បង្អាប់​ក្មេង​នៅ​តូច​ដោយ​បរិយាយ                  ពោល​ក្អាកក្អាយ​សើច​លេង​ជា​ល្បែង​ស្រី ។
                        ២២. - អាវិច្ចំ ភាសតិ កន្តា                ពោល​អាក្រក់​ក្រៃ​ណា​ជួ​អប្រីយ
            បើក​កកាយ​ឲ្យ​ដឹង​គ្មាន​លាក់​អ្វី                         ក្នុង​កណ្ដាល​នាទី​ប្រជុំ​ជន             ។
                        ២៣. - វិវិច្ចំ ភាសតិ ឥត្ថី                             ពោល​បញ្ចេញ​សំដី​មិន​ឲ្យ​ធ្ងន់
            អិម​អៀម​លាក់លៀម​កំបាំង​លន់                       ទន់​ភ្លន់​តែ​មិន​អាច​ចេញ​ឲ្យ​ច្បាស់  ។
                        ២៤. - នច្ចាទិនា ជគ្ឃតិ ថី                 ជនជាតិ​កើត​ជា​ស្រី​មាយា​ក្រាស់
            សើច​ស្រួល​ដោយ​របាំ​ចំរៀង​ណាស់               ទាំង​ភ្លេង​ប្រគំ​ខ្លះ​ក៏​សឹង​មាន                   ។
            ជួន​កាល​ទៅ​ជា​សើច​ព្រោះ​ការយំ                      អ្នក​មាន​ទុក្ខ​ក្រៀមក្រំ​ទប់​ពុំ​បាន
            ជួន​កាល​សើច​ដោយ​ការ​យាង​យាស​ប្រាណ       គេ​ស្អិតស្អាង​កាយ​ថ្កាន​ក៏​សើច​ដែរ  ។
                        ២៥. - បេក្ខតិ ច សីមន្តិនី                  ក្រឡេក​មើល​ការ​អ្វី​ក៏​ប្រឹង​បែរ
            ធ្វើ​រឹកពារ​មារយាទ​ប៉ង​បង្វែរ                               ទាញ​ចិត្ត​ប្រុស​ឲ្យ​រេ​រក​រូប​ខ្លួន        ។
                        ២៦. - កដឹ បាលេតិ ភិរុកា                ស្រី​បញ្ចេញ​មាយា​ដោយ​មាំមួន
            កំរើក​រេ​ចង្កេះ​ដោយ​ចិត្ត​គួន                             ឲ្យ​ប្រុស​កើត​ក្ដី​ស្ងួន​ចាប់​ចិត្ត​ខ្លាំង    ។
                        ២៧. - គុយ្ហភណ្ឌិ ចាលេតិ ថី           ញ៉ាំង​អង្គ​ជាតិ​ស្រី​គួរ​លាក់បាំង
            ឲ្យ​កក្រើក​អំពើ​ញាក់ញ័រ​គាំង                           ទោះបី​ជា​កំបាំង​ក៏​គង់​ធ្វើ               ។
                        ២៨. - ឧរុំ វិវរតិ កន្តា                        ស្រី​បើក​ភ្លៅ​អាត្មា​ជា​អំពី
            ឲ្យ​ប្រុស​ឃើញ​តក់​ស្លុត​រន្ធត់​ភ្លើ                         សើ​វើ​បែរ​មើល​ស្ទើរ​តែ​ភ្លេច​ខ្លួន       ។
                        ២៩. - ឧរុំ បិទហតិ វធូ                      បើក​លាត់​នូវ​ឧរូ ដោយ​គិត​គួន
            ត្រឡប់​បិទ​ភ្លៅ​វិញ​ដោយ​ថែថួន                        ហាក់​ដូច​ជា​ខ្មាស​មួន​មាំ​ជាង​គេ     ។
                        ៣០. - ថនំ ទស្សេតិ លលនា            បើក​សើយ​ដោះ​អាត្មា​វាល​ទទេ
            បង្ហាញ​ឲ្យ​ប្រុស​ឃើញ​គិត​រិះរេ                          ឲ្យ​កើត​សេចក្ដី​ស្នែហ៍​ត្រេកត្រអាល  ។
                        ៣១. - កច្ឆំ ទស្សេតិ កាមិនី            បង្ហាញ​​ខ្លៀក​ជា​ទី​កើត​ស្រើបស្រាល
            ដល់​ជន​ប្រុស​ដទៃ​ជា​ជន​ពាល                          កើត​ក្ដី​ក្ដៅ​រោល​រាល​ដោយ​តណ្ហា ។
៣២-នាភឹ ទស្សេតិ សុន្ទរី                          បង្ហាញ​នូវ​នាភី​ផ្ចឹត​អាត្មា
                        ឲ្យ​ប្រុស​ឃើញ​តូច​កាន់​ដោយ​ស្នេហា             ដោយ​កិច្ចកល​មាយា​មាតុ​គ្រាម ។
                        ៣៣-អក្ខឹ និខនុតិ កន្តា                               នារី​ត្រេក​កាមា​ធ្វើ​ព្យាយាម
                        យក​ដៃ​កៀស​ភ្នែក​រំពេច​ភ្លាម                       ប៉ង​ឲ្យ​គេ​បែរ​តាម​មើល​ខ្លួន​ដាក់ ។
                        ៣៤-ភមុកំ ឧក្ខិបតី ថី                                 ធម្មជាតិ​ជា​ស្រី​តែង​មាន​ញាក់
                        នូវ​ចិញ្ចើម​នៃ​ខ្លួន​ដោយ​ចិត្ត​ស្ម័គ្រ                  ស្នេហា​រួប​រួម​រាក់​ពេញ​ចិន្តា ។
                        ៣៥-ឱដ្ឋំ បលិខតិ ឥត្ថី                                ជន​បាន​ជាតិ​ជា​ស្រី​កប​តណ្ហា
                        យក​ធ្មេញ​ប៉ែក​ខាង​ក្រោម​នៃ​អាត្មា                ច្បូត​បបូរ​មាត់​ថ្លា​ប៉ែក​ខាង​លើ ។
                        ៣៦-ជីរ្ហំ និល្លា​លេតិនារី                              ស្រី​កើត​នា​លោកីយ​ធ្វើ​អំពើ
                        លៀន​អណ្ដាត​ចេញ​ភ្លែម​ធ្វើ​ងងើ                  ឲ្យ​ប្រុស​ចិត្ត​សើ​វ៉ើ​មើល​ខ្លួន​លេង ។
                        ៣៧-ទុស្សំ មុញ្ចតិ រមណី                           ស្រាយ​សំពត់​ចេញ​ពី​ចង្កេះ​ឯង
                        រលាស់​រលាម​មើល​ទៅ​ស្ដាំ​ឆ្វេង                    នាំ​ឲ្យ​ប្រុស​ផ្សេងៗ​កើត​មេត្រី ។
                        ៣៨-ទុស្សំ ពន្ធតិ ទយិតា                            ចង់​សំពត់​អាត្មា​វិល​វិញ​ថ្មី
                        ដោយ​ដឹក​ទាញ​ចិត្ត​ប្រុស​ឲ្យ​បេតី                  មាយា​របស់​ស្រី​បែប​នេះ​មាន ។
                        ៣៩-សិរសំ មុញ្ចតិកន្តា                              ស្រាយ​ភ្នួង​សក់​អាត្មា​ដោយ​គិត​ច្បាន
                        ឲ្យ​គេ​មើល​ចំហើយ​ត្រេក​ចង់​បាន                 តាម​ច្បាប់​ពី​បុរាណ​មិន​ខុស​គ្នា ។
                        ៤០- សិរសំ ពន្ធតិ នារី                                ជន​បាន​ជាតិ​ថា​ស្រី​កបមាយា
                        ស្រាយ​ភ្នួង​សក់​ខ្លួន​ជា​ធម្មតា                        ត្រឡប់​ចង​វិញ​ជា​ប្រក្រតី ។
                        ដែល​បាន​ថ្លា​ថ្លែង​ចែង​រាយ​រៀប​រាប់              ជា​ច្បាប់​មាយា​នៃ​ជន​ជា​ស្រី
                        ចំនួន​សែ​សិប​គត់​តាម​បាលី                         កុណាល​ជា​គកស្ដី​ថ្លែង​ចែង​ចប់ ។
                        ហៃ​នាង​នារី​ល្អ​កប​កល្យាណ                        កប​ដោយ​បញ្ញា​ញាណ​ឈ្លាស​វៃ​គ្រប់
                        ចូរ​មើល​ចូរ​ស្ដាប់​ច្បាប់​ឲ្យ​បាន​សព្វ                ចូរ​រេ​បែរ​ត្រឡប់​យក​ត្រង់​ល្អ ។
                        ធម្មតា​រូប​នៃ​ស្រី​ដែល​ឆើត​ស្អាត                    មិន​សំដៅ​តាម​ខ្នាត​ថា​ខ្មៅ​ស
                        មិន​សំដៅ​យក​មាន​ឬ​ជា​ក្រ                          សំដៅ​យក​ត្រង់​ល្អ​សព្វ​រាង​កាយ ។
                        ល្អ​គ្រប់​ទាំង​កំពស់​នឹង​ទំហំ                          ក្បាល​ដៃ​ជើង​សក្តិ​សម​ត្រគាគ​សាយ
                        ដំណើរ​លំនាំ​ទន់​ល្អ​ឆើត​ឆាយ                      មិន​បាច់​ប្រឹង​កែ​ក្រាយ​គឺ​ល្អ​ឯង ។
                        មួយ​ទៀត​នារី​ល្អ​មាន​ប្រាំ​យ៉ាង​ល្អ​សក់,             សាច់​ជា​សំអាង​ឃើញ​ជាក់​ស្តែង,
                        ល្អ​ឆ្អឹង​នឹង​សម្បុរ​ស្រស់​បស់​ទែង,                       ល្អ​វ័យ​បាន​អង្វែង​វែង​យូរ​ឆ្ងាយ ។
                        សក់​ប្រៀប​ដូច​កន្ទុយ​នៃ​សត្វ​ក្ងោក        ស្រាយ​ទំលាក់​យារ​ស្ដោក​ខាង​ក្រោយកាយ
                        សំយុង​ដល់​ឆ្នុក​ក្បិន​ចុង​វាត់​សាយ                ង​ឡើង​បែប​ទ្រង់​ទ្រាយ​ល្អ​គួរ​គាប់ ។
                        រិម​បបូរ​មាត់​នៃ​នារី​ណា                              ក្រហម​ទុំ​ដូច​ជា​ផ្លែ​ទម្លាប់
                        ត្រឹម​ស្មើ​គ្នា​ជិត​ស្និទ្ធ​ប៉ប្រឹម​ជាប់                     នារី​នោះ​មាន​ភ័ព្វ​ហៅ​ល្អ​សាច់ ។
                        ល្អ​ឆ្អឹង​គឺ​ធ្មេញ​នៃ​នារី​ណា                            សម្បុរស​ស្មើ​គ្នា​ជិត​មិន​ដាច់
                        ដូច​យក​ពេជ្រ​មក​ដាំ​ជា​ជួរ​ក្សាច់                   នារី​នោះ​បាន​ស្រេច​ហៅ​ល្អ​ឆ្អឹង ។
                        សម្បុរ​ស្បែក​នៃ​នាង​នារី​ខ្មៅ                         មិន​បាច់​លាប​ដោយ​ម្សៅ​ជា​ទី​ពឹង
                        ផូរ​ផង់​ភ្លឺ​បំព្រង​ល្អ​ស្អាត​ភ្លឹង                         គួរ​ប្រៀប​ធៀប​នឹង​ឧប្បល​ខៀវ ។
                        សម្បុរ​ស្បែក​នៃ​នាង​នារីស                          ផូរ​ផង់​ហ្មត់​ល្អ​ភ្លឺ​ស្រស់​ស្រៀវ
                        ប្រុស​ឃើញ​ស្រឡាញ់​ស្ទើរ​លិទ្ធ​ក្រលៀវ        ប្រុស​ផ្អើល​មើល​ខ្ញល់​ខ្ញៀវ​តែ​គ្រប់​គ្នា ។
                        នេះ​ហៅ​ស្រី​ល្អ​សម្បុរ​ស្បែក                         តម្រា​ស្រី​ល្អ​ឯក​តាម​វាសនា
                        ជា​ផល​បុណ្យ​ទាន​សីល​ភាវនា                     អប់រំ​សាង​ល្អ​ជា​ពី​ព្រេង​នាយ ។
                        ស្រី​ណា​មាន​រូប​ល្អ​វ័យ​ដំបូង                        សម្រាល​កូន​ច្រាង​ច្រូង​ច្រើន​រៀង​រាយ
                        វ័យ​នៅ​តែ​ល្អ​នឹង​មិន​ប្រែ​ក្លាយ                      ស្រី​នោះ​សោត​បរិយាយ​ហៅ​ល្អ​វ័យ ។
                        រូប​ស្រី​ល្អ​ជា​នុយ​បញ្ឆោត​ពាល                     ឲ្យ​កើត​ត្រេក​ត្រអាល​ទាំង​យប់​ថ្ងៃ
                        ឲ្យ​វង្វេង​ភន្ត​ភាំង​បាត់​ព្រះ​ត្រៃ                       ល័ក្ខណ៍​ដោយ​ឥត​សង្ស័យ​ក្នុង​ចិន្តា ។
                        គឺ​ភ្លេច​ត្រង់​ធម៌​ថា​អនិច្ចំ                              ភ្លេច​ទាំង​ទុក្ខំ​នឹង​អនត្តា
                        ស្រវឹង​វង្វេង​ដូច​ផឹក​សុរា                             កើត​ទាំង​លោភ​តណ្ហា​ច្រើន​ពេញ​ទី ។

                        ឲ្យ​ស្គាល់​ការ​ខុស​ត្រូវ​កិច្ច​ការ​អ្វី                     សង្ខេប​ចប់​សេចក្ដី​តែ​ប៉ុណ្ណោះ





- កុត្តា - សព្ទ ប្រែ​ថា ល្បែង​ដោយ​វត្ថុ​មាន​ចង្អេរ​ជាដើម នៃ​ស្រី ។
លីឡ្ហា - សព្ទ ប្រែ​ថា លំនាំ​យាងយា​ញ៉ាំញ៉ើ ក្និកក្នក់ ដោយ​ដើរ​ឈរ​អង្គុយ​នៃ​ស្រី ។
ប្រែ​ថា ភ្លៅ ។

No comments:

Post a Comment