ពុទ្ធប្បវត្តិ (ពាក្យកាព្យ)
លោកអាចារ្យ មៀវ នន្ទ
ពុទ្ធប្បវត្តិ
ពុទ្ធប្បវត្តិ ( ពាក្យ ៧
)
លោកអាចារ្យ មៀវ – នន្ទ រៀបរៀង
នមស្សការ
នន្ទោ នាមុត្តមង្គេន វន្ទិត្វា
រតនត្តយំ
សុកាព្យេន និពន្ធិស្សំ ពុទ្ធប្បវត្តិមុត្តយំ
មម បុញ្ញនិសន្ទេន សកលលោកវាសិនោ
ឥតោ បដ្ឋាយ បប្បោន្តុ សន្តិភាវំ
និរន្តរំ ។
អហំរីខ្ញុំព្រះករុណា ប្រើអក្ខរាពីរតួសុទ្ធតែ
« ន »
តួប្រកបខាងចុងមានជើង « ទ
» តែជាតួខ្យល់គមិនបាច់អាន
។
ខ្ញុំសូមថ្វាយបង្គំដោយសិរសី គុណកែវបីបវរល្អថ្កើងថ្កាន
នឹងតែងរឿងព្រះពុទ្ធផុតភពស្ថាន តាមលំអានពាក្យកាព្យសភាពថ្លៃ
។
សូមឲ្យសត្វលោកគ្រប់ៗ ប្រាណ បានក្សេមក្សាន្តសុខាអនាម័យ
តាំងពីពេលនេះទៅរៀងរាល់ថ្ងៃ ដោយកម្រៃផលបុណ្យខ្ញុំនេះណា
។
ពុទ្ធប្បវត្តិ (ពាក្យ ៧)
សូមថ្លែងរឿងរ៉ាវព្រះមហាស្រមណ៍ នាមព្រះគោតមចមលោកា
តាំងពីចាប់ផ្ទៃនាំមាតា ដរាបលុះត្រាចូលនិព្វាន
។
និយាយសង្ខេបបែបយ៉ាងខ្លី ដើម្បីងាយចាំរឿងនិទាន
រិះគិតផ្ចិតផ្ចង់គង់នឹងមាន ស្ងើចដល់ព្រះញាណព្រះសាស្ដា
។
សេចក្ដីថាមានព្រះមហាក្សត្រ សោយរាជសម្បត្តិទ្រង់នាមថា
សុទ្ធោទនៈកបសត្ដា ជាចមសីមាកបិលភ័ស្ត ។
ឯអគ្គមហេសីទ្រង់នាមា មហាមារយាទស្រស់
រូបឆោមឧត្ដមសមស័ក្តិយស ជាធំលើសអស់ស្រីនានា ។
រីអង្គពង្សពោធិ៍ពុទ្ធពន្លក
យោនយកកំណើតបានកើតជា
ទេវបុត្រ ១ អង្គគង់នៅនា តុសិតសួគ៌ាជាសម្រ្តាន
។
ព្រះជន្មបួនពាន់ព្រះវស្សា កាលនោះទេព្តាក្នុងសួគ៌ស្ថាន
ច្រើនក្រៃលើសលន់ពន់ប្រមាណ ព្រមព្រៀងរៀងប្រាណបានមកថ្វាត់
។
អញ្ជើញព្រះអង្គដោយពាក្យថា បពិត្រព្រះមហាបារមីក្ដាត់
សូមទានអាសូរពពួកសត្វ កំពុងវិបត្តិថ្កាត់គ្រប់គ្នា។
គួរចាប់ឧទរវរមាតុរង្គ នឹងបានជាអង្គពង្សពុទ្ធា
នាំសត្វឆ្លងកាត់ភពភារា ទៅកាន់ព្រះមហានិព្វាននាយ
។
ព្រះអង្គទទួលពាក្យទេវបុត្រ ស្រេចហើយច្យុតរលត់កាយ
យាងចុះកាន់គភ៌នាងជាម្ដាយ គឺនាងឆោមឆាយមហាមាយា ។
នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ដប់ប្រាំកើត ខាងខ្នើតអាសាធឆ្នាំរកា
រំជួលជ្រួលជ្រើមទាំងទ្វីបា ជាមហាឧឡារិកលើសលុប
។
ពេលមុនព្រះអង្គទ្រង់ឧប្បត្តិអស់ ពួករាស្រ្តរដ្ឋក្នុងផែនភព
សឹងលេងមហោស្រពឥតមានឈប់ រហូតដល់គ្រប់ប្រាំពីរថ្ងៃ ។
ឯអង្គឆោមយង់មហាមាយា
វរពុទ្ធមាតាដួងដកម៉ៃ
ទ្រង់គ្រឿងសុទ្ធសឹងមានដំឡៃ ចរណៃក្រសាលនក្ខត្តឫក្ស ។
នាថ្ងៃពេញបូណ៌ខែអាសាធ ឆោមស្អាតក្រវើនតើនពីព្រឹក
ស្រង់ព្រះសិទ្ធរសស្រេចឥតភ្លឹក ភ្នកនឹកចង់ចែកទ្រព្យធនធាន
។
យកប្រាក់មួយសែនគហាបណៈ ឲ្យដល់ពួកអ្នកខ្សត់អត់ឃ្លាន
សោយភត្តាហារហើយសមាទាន និម្មលកល្យាណផ្ទំលក់លង់ ។
ទ្រង់ព្រះសុបិនឃើញចំហុត ហាក់ដូចទេវបុត្រទាំង
៤ អង្គ
នាំនាងព្រមទាំងគ្រែបញ្ចង្គ ហោះឆ្ពោះដំរង់ព្រៃហិមពាន្ត
។
ដាក់លើសិលាថ្មដាធំ ទំហំហុកសិបយោជន៍ស្មោះស្មាន
ក្រោមដើមរាំងភ្នំធំចំហាន ប្រមាណមួយរយយោជន៍ជៀងជាក់
។
មានទាំងពីពួកទេពធីតា
នាំនាងយាត្រាចាកដំណាក់
ស្រង់ទឹកក្នុងស្រះអនោត្តៈ លាបគ្រឿងគន្ធៈទ្រង់ព្រះពស្រ្ត
។
ឃើញមានភ្នំប្រាក់មួយជាក់ស្ដែង ប្រាសាទមាសចែងសែងសមយស
ស្ថិតលើភ្នំប្រាក់ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ឆោមយង់យាងឆ្ពោះចរចូលផ្ទំ
។
ហើយមានភ្នំមាសឱកាសល្អ មានដំរីសល្អសមរម្យ
ដៃកាន់បុប្ផាផ្កាបទុម លីលាលើភ្នំមាសនោះឯង ។
ចុះពីសុវណ្ណបព្វកៈ ត្រាច់លើភ្នំប្រាក់ឃើញជាក់ស្ដែង
បន្លឺកោញ្ចនាទគួរស្ញប់ស្ញែង សំដែងយាងយាសនៃហស្តិន្ទ
។
ស្រេចហើយជេន្រ្ទរ័ត្នឧត្ដម ក្រឡឹង៣ជុំប្រទក្សិណ
ចរចូលក្នុងផ្ទៃនៃនារិន្ទ តាមទិសភាគភិនខាងស្ដាំស្ដែង
។
ព្រះពោធិវង្សទ្រង់ចុតិ បដិសន្ធិពេលនោះឯង
អរុណរឿងរះស្រឡះចែង នាងតើនចាកល្វែងលែងនិន្រ្ទា ។
ឆោមយង់ទ្រង់គភ៌ល្អបរិសុទ្ធ លោកបាលទេវបុត្រ ៤
អង្គា
ព្រះករចាប់ខាន់កាន់សីលា ការពារឲ្យជាសុខសម្រាន្ត
។
សូម្បីចាតុម្មហារាជ ទ្រើសទ្រង់អំណាចគង់សព្វស្ថាន
ចក្កវាឡដទៃទាំងប៉ុន្មាន
មូលមកគ្រប់ប្រាណប្រុងគយគន់
។
ស្ដេចគង់ក្នុងគភ៌ជាសុខា ប្លែកពីធម្មតាសាមញ្ញជន
ដោយបុណ្យតេជះក្រាស់ពេកពន់ សន្សំយូរលន់លុះចាស់ក្លា ។
ទ្រង់គង់ពែនបាទស្អាតប្រពៃ បែរភក្រ្តខាងផ្ទៃនៃមាតា
លុះគ្រប់ខែ ១០ ទសមាសា នាងភ្នកចិន្ដាកល្យាស្រី
។
ចង់ទៅធានីភិរម្យរ័ក ទេវទហៈរាជបុរី
ទើបចូលទូលលាព្រះស្វាមី នរបតីព្រមបើកមិនឃាត់ខាំង ។
ត្រាស់ប្រើអាមាត្យរត់ខ្វាត់ខ្វែង ចាត់ចែងតែងផ្លូវរហូតតាំង
អំពីទីទេសនិវេសន៍វាំង ព្រមទាំងចាត់ការអាណាចក្រ ។
ឯនាងទេវីមហាមាយា ក្រាបបង្គំលាព្រះរៀមរ័ក
ចរចុះចេញពីទីដំណាក់ វរល័ក្ខណ៍ឡើងគង់វមាសម័យ
។
យោធាហែហមអមកុះករ ថ្កើងយសបវរល្អប្រពៃ
ដូចចន្រ្ទនៅនានភាល័យ កណ្ដាលហ្វូងនៃដួងតារា
។
លុះដល់ឧទ្យានលុម្ពិនី ជាទីគួរឲ្យទស្សនា
ដេរដាសក្រាស់ដោយដើមព្រឹក្សា ផ្លែផ្កាច្រើនលន់ពន់ប្រមាណ
។
លូតលាស់ស្រស់ស្រៀវខៀវខឹមខ្ចី បក្សីហើរទំយំកំសាន្ត
។
សូរសៀងសមស័ព្ទគួររាប់អាន រូហានតន្រ្តីលាន់ឮសាយ
។
អមាត្យនាំនាងទតព្រឹក្សា កំសាន្តចិន្ដាជាសប្បាយ
ឃើញអស់ភ័ស្ដុផលផងទាំងឡាយ និម្មលឆោមឆាយសោមនស្សា
។
បានឃើញដើមរាំងរាងល្អល្អះ ស្រឡូតស្រឡះមែកសាខា
ព្រះនាងចង់ចាប់ចុងរុក្ខា ខ្ពស់ហួសហត្ថាចាប់មិនបាន ។
គ្រាន់តែកល្យាណ៍ចិន្ដានឹក សាលព្រឹក្សទោរទន់ទាបមកថ្កាន
នាងតោងហើយឈរលេងកំសាន្ត ខ្យល់កម្មក្នុងប្រាណកំរើកខ្មី ។
គេដឹងដំណឹងប្រឹងរូតរត់ រើសរកសំពត់រនាំងថ្មី
នាំគ្នាលាបាំងថ្វាយក្សត្រី ប្រុសស្រីប្រឹងភៀសចៀសចាកស្ថាន ។
ទេព្តាមួយហ្មឺនចក្កវាឡា
ហៀវហោះយាត្រាចុះមកថ្កាន
សង្ឃឹមថាសត្វគ្រប់រូបប្រាណ គង់តែនឹងបានសោយសុខា ។
ពារសុក្រពេញបូណ៌វិសាខៈ ចចត្វាស័កព្រះនាថា
ប្រសូតចាកផ្ទៃនៃមាតា កបមហាឆាយាឫក្សជោគជ័យ
។
មានទាំងទទឹកក្ដៅត្រជាក់ ហូរធ្លាក់ចុះពីនភាល័យ
លាងអស់មន្ទិលផងទីទៃ ជ្រះល្អប្រពៃកាយិន្រ្ទឹយ
។
មហាព្រហ្មក្នុងជាន់សុទ្ធាវាស យកសំណាញ់មាសល្អសោភី
ទាំង ៤ អង្គាចរលាលី ទទួលព្រះមុនីពោធិសត្វ
។
ទេវបុត្រ ៤ អង្គជាលោកបាល ត្រេកអរត្រអាលចូលទៅថ្វាត់
ទទួលពីព្រហ្មថ្នមប្រយ័ត្ន ទើបពួកបរិស័ទស្នំស្នេហា ។
ទទួលពីដៃនៃលោកបាល សូរេចក្នុងកាលនោះឯងណា
ព្រះចមចក្រិន្រ្ទពិនលោកា ចុះចាកហត្ថាស្នំទាំងឡាយ ។
ឈរលើប្រឹថពីដោយបាទា ឯអង្គព្រហ្មារិទ្ធីសាយ
យកស្វេគច្ឆ័ត្របើកបាំងថ្វាយ អង្គព្រះឆោមឆាយកុមារា ។
សុយាមទេវរាជរឿងរិទ្ធី បក់វាឡវីជនីថ្វាយចេស្ដា
ទេវបុត្រ ១ អង្គ កាន់ខ័នថ្លា រចនាដោយកែវទាំងប្រាំពីរ ។
១ អង្គកាន់នូវស្បែកជើងមាស ឱភាសក្បូរក្បាច់រំលេចភ្ញី
១ អង្គកាន់គ្រឿងតែងកាយី គឺបញ្ចង្គីកុធភណ្ឌ ។
ហេតុនេះអស្ចារ្យមហាចំឡែក ប្រាកដដល់ភ្នែកនៃមហាជន
ក្សិណនោះទ្រង់យសខ្ពស់លើសលន់ បែរភក្រ្តគយគន់ទិសឧត្ដរ ។
ឈានទៅប្រាំពីរព្រះបាទា ទ្រង់មានវាចាស្មើស្មោះសរ
ថាអញជាចមលោកនិករ តំណរទៅមុខឥតទុក្ខភ័យ
។
យាងលើប្រឹថពីទីពសុធា ដូចហោះនៅនានភាល័យ
ព្រះកាយទទេរតែល្អក្រៃ ដូចទ្រង់គ្រឿងស្បៃកោសេយ្យពស្រ្ត ។
ទ្រង់ជាក្មេងតូចតែស័ក្តិសម ហាក់ដូចមនុស្សធំឆ្នាំសោឡស
ឃើញជាក់ដល់ពួកជនទាំងអស់ គួចកើតសោមនស្សគ្រប់ ៗ គ្នា ។
ឯព្រះអានន្ទឆន្នអមាត្យ
នឹងសេះសស្អាតជាតិក្លៀវក្លា
កាឡុទាយីនាងពិម្ពា ដើមពោធិ៍ព្រឹក្សាកំណប់ទ្រព្យ
។
កើតថ្ងៃជាមួយនឹងក្សត្រា ដោយបុណ្យចេស្ដាប្រសើរគាប់
ដែលទ្រង់កសាងជាញឹកញាប់ តែងធ្លាប់បំពេញព្រះបារមី ។
ទើបព្រះអយ្យកោនូវអយ្យិកា ចេញពីបុរីដោយសោមនស្ស ។
អញ្ជើញកុមាររូបវិសេស ចូលរាជនិវេសន៍កបិលភ័ស្ដុ
ទេព្តានៅនាសួគ៌សោឡស ហៀវហោះថ្វាយពរលាន់អឺងកង
។
ថាព្រះចមមកុដបុត្រសក្យៈ សុទ្ធោទនៈជាច្បាស់ច្បង
ទ្រង់ប្រសូត្រហើយថ្ងៃនេះហោង នឹងបានចំឡងសត្វនានា ។
កាលនោះតាបសឈ្មោះទេវិល បួសជាជដិលសាងព្រឹទ្ធា
ត្រូវជាជីតុនព្រះរាជា ឮពាក្យទេវាថាដូច្នោះ ។
និមន្តចូលទៅរាជដំណាក់ ដោយព្រះទ័យស្ម័គ្រជាក់ស្មើស្មោះ
ចង់ឃើញរូបរាងរាជឱរស
ទើបព្រះតាបសថ្វាយព្រះពរ
។
បពិត្រទេវាមហាក្ស័ត្រ ព្រះរាជបុត្ររ៍តន៍ចមនគរ
ប្រសូតហើយឬព្រះភូធរ អាត្មាសាទរចង់ឃើញផង
។
ទើបព្រះមហាក្សត្រចាត់មេនំ នាំព្រះបរមពុទ្ធច្បាស់ច្បង
មកថ្វាយបង្គំតាមបំណង មេនំត្រសងប្រុងកាយា
។
បីបមថ្នមលើករាជឱរស ដាក់ក្បែរតាបសស្រេចកាលណា
ព្រះបាទទាំងគូល្អថ្លៃថ្លា ទៅជាន់ជដាក្បាលឥសី ។
តាបសឃើញហេតុប្លែកធម្មតា លុតលើហត្ថាប្រណម្យខ្មី
ពោលពាក្យសរសើរព្រះបារមី លាក្ស័ត្រនរបតីចេញរួសរ៉ៅ ។
លង់លុះគំរប់ប្រាំទិវា ស្ដេចមានបញ្ជាឲ្យហោហៅ
ព្រហ្មណ៍ប្រាំបីនាក់ចូលគាល់ហ្វៅ ក្សិណក្សត្រចមចៅត្រាស់សួរថា ។
ហៃព្រហ្មណ៍ប្រាជ្ញប្រាយប្រាំបីនាក់ ចូរទាយលាយលក្ខណ៍តា
មតម្រាបុត្ររ៍តន៍ប្រសើរតើយ៉ាងណា ចូរព្រហ្មណ៍ហោរាថាឲ្យត្រង់ ។
ព្រហ្មណ៍ប្រាំពីរនាក់គន់សព៌ាង្គ ស៌ពើរូបរាងពិតផ្ចិតផ្ចង់
ទូលថាបុត្រានៃព្រះអង្គ បើមិនលះបង់រាជសីមា
។
ទ្រង់នៅគ្រប់គ្រងគេហដ្ឋាន នឹងបានជាស្ដេចចក្រពត្រា
ប្រសិនទ្រង់យាងសាងសីលា
បានជាសាស្ដាយ៉ាងចំណាន ។
កោណ្ឌញ្ញព្រហ្មណ៍ប្រាជ្ញបំផុត
ទាយថារាជបុត្រប្រាកដបាន
ចេញបួសដាក់ច្បាស់ត្រាស់មិនខាន
ឥតមានកោងកាននឹងមហាចក្រ ។
ទើបព្រាហ្មណ៍ទាំងឡាយថ្វាយនាមថា សិទ្ធត្ថថ្លៃថ្លាតាមលក្ខណៈ
ព្រះវរបិតាត្រាស់បញ្ជាក់ សួរថានែអ្នកព្រាហ្មណ៍ហោរា ។
បានជាកូនអញចេញចាកស្ថាន ព្រោះបានឃើញហេតុភេទយ៉ាងណា
ព្រហ្មណ៍ក្រាបបង្គំទូលទៀតថា សូមទ្រង់មេត្តាប្រោសប្រណី ។
ព្រះរាជឱរសឃើញមនុស្សចាស់ មនុស្សឈឺបំរះដេកដោយដី
មនុស្សស្លាប់បព្វជិតពិតពិសី ចក្រីនឿយណាយក្នុងកងកាម ។
ស្ដេចស្ដាប់ហោរទាយគ្រប់ប្រការ ទ្រង់ចាត់ភ្នាក់ងារឲ្យឃាត់ហាម
ប្រយ័ត្នមួនមាំឃ្លាំចាំយាម
សព្វនិគមគាមតាមផ្លូវធ្លា
។
មិនឲ្យមានមនុស្សវិការៈ
ខ្វិនខ្វាក់គាក់គមទ្រមជរា
សក់ស្កូវសព្រោងកោងគ្រាំគ្រា មិនឲ្យលីលាចូលដល់ស្ថាន ។
ក្រែងព្រះរាជបុត្រស្លុតព្រះទ័យ
ឃើញភ័យក្នុងអង្គខន្ធសន្ដាន
ចេញបួសស្វែងធម៌កំដរប្រាណ ខានបានគ្រប់គ្រងរាស្រ្តរដ្ឋា ។
ពួកស្ដេចសក្យៈទាំងប៉ុន្មាន
ជាញាតិសន្ដាននឹងក្សត្រា
ខាងព្រះមាតានឹងបិតា ត្រូវជាមួយរយហុកសិបពាន់
។
សឹងមានចិន្ដាហឫទ័យស្ម័គ្រ នាំបុត្រមួយម្នាក់រូបសោភ័ណ
ថ្វាយព្រះសិទ្ធត្ថឆាប់រួសរាន់ ទុកគ្រាន់គាល់ហ្វៅនៅជាគ្នា ។
ឯមហាមាយារាជទេពី ជាព្រះជននីពង្សពុទ្ធា
ប្រសូតរាជបុត្របានវេលា ប្រាំពីរទិវាវរក្សត្រី ។
ធ្វើកាលកិរិយាទិវង្គត រលត់ជន្មាកល្យាណី
បដិសន្ធិក្នុងភពថ្មី តុសិតសិរីសួគ៌សុខា
។
សម័យថ្ងៃមួយព្រះចមចក្រ សុទ្ធោទនៈជាបិតា
ឲ្យរៀបប្រដាប់គ្រប់ប្រដា ក្សត្រាចេញច្រត់ព្រះនង័្គល។
អស់ស្រីស្នំស្រឹង្គារផងទាំងឡាយ ច្របល់ខ្វល់ខ្វាយរត់រចល់
រាយរៀបសព្វអស់ភស្ដុភោជន៍ផល ដំកល់ទុកស្រេចសូរេចបាន ។
លុះបានវេលារឿងរ័ង្សី
នរបតីយាងចេញចាកទីស្ថាន
ច្រត់ព្រះនង្គ័លតាមបុរាណ មនុស្សទាំងប៉ុន្មានមកជុំជិត ។
ឯពួកមេនំនាំបុត្ររ៍តន៍ នាមព្រះសិទ្ធត្ថចូលផ្ដេកផ្ដិត
ក្រោមដើមជម្ពូល្អវិចិត្រ ដែលស្ថិតនៅនាក្បែរទីនោះ ។
នាំគ្នាទៅមើលរាជពិធី ភ្លេចព្រះមុនីសុងសូន្យសោះ
ទើបរាជកុមារមហាបុរស តើនឡើងទតអស់ទិសទាំងឡាយ
។
មិនយល់មនុស្សម្នាទទេស្អាត ទ្រង់គង់ពែនបាទតែឯកកាយ
ស្ដេចចូលកាន់ឈានធម៌ឆើតឆាយ សប្បាយសោមនស្សស្រស់ចិន្ដា ។
លុះព្រះសុរិយទន់ទាបទេរ បែរជ្រេទៅទិសបច្ឆិមា
ម្លប់ឈើមិនបែរតាមសុរិយា ដោយតេជចេស្ដាពង្សពោធី ។
អស់ពួកមេនំផងទាំងឡាយ ឈប់លែងសប្បាយគ្រប់កាយី
ត្រឡប់មកដល់មណ្ឌលទី ឃើញព្រះមុនីប្លែកកន្លង
។
វិលទៅក្រាបទូលព្រះបិតា ចរចារ៉ាយរ៉ាប់រឿងច្បាស់ច្បង
ស្ដេចស្ដាប់ត្រេកអរចរមកផ្គង ឃើញហើយរ៉ាប់រងឱនសិរសា ។
បង្គំរាជបុត្រមកុដកេសី សរសើរបារមីនៃចេស្ដា
ហើយនាំត្រឡប់ចូលប្រាង្គប្រា- សាទសុខសេដ្ឋាពរប្រពៃ
។
ព្រះជន្មបានប្រាំពីរវស្សា បិតាទ្រង់ភ្នកព្រះហ្ឫទ័យ
ជីកស្រះបោក្ខាជលាល័យ ថ្វាយបុត្រជាញជ័យស្រង់កំសាន្ត ។
ក្ដៅដល់ទីទែនផែនសិលា អាសនាឥន្រ្ទានាសួគ៌ស្ថាន
កោសិយជ្រាបហេតុសព្វគ្រប់បាន អវតានបង្គាប់ទៅទេវបុត្រ ។
ឈ្មោះវិស្សកម្មជានាយជាង ឆ្លៀវឆ្លាសវៃវាងប្រាជ្ញចំហុត
ឲ្យនិម្មិតស្រះថ្វាយរាជបុត្រ ប្រញាប់ឆាប់ចុកតាមអាជ្ញា
។
វិស្សកម្មបង្គំលាកោសិយ ចុះដល់ផែនដីស្រេចកាលណា
និម្មិតកើតជាស្រះបោក្ខា ទឹកថ្លាត្រជាក់គួរចាប់ចិត្ត
។
លំចង់ស្បង័្គជលេចលាស់ត្រួយ ស្គន់កំពីងពួយឈូកព្រលិត
ក្រមុទឧត្បលដុះជួរជិត ដោយរិទ្ធិទេវបុត្រផុតកន្លង ។
ព្រះពោធិសត្វតែងលីលា ស្រង់ព្រះគង្គាឥតមានហ្មង
ជាមួយនឹងអស់បរិពារផង ហែក្សត្រច្បាស់ច្បងជាប្រក្រតី ។
លុះដល់ក្សត្រក្សាន្តមានជន្មា សោឡសវស្សារូបពិសី
ព្រះវរបិតានរបតី សាងប្រាសាទបីថ្វាយពោធី ។
ប្រាសាទទី ១ មានប្រាំជាន់ សោភ័ណក្បូរក្បាច់រំលេចភ្ញី
លើសលែងប្រាសាទលើប្រថពី ជាទីគង់ក្នុងរដូវក្ដៅ ។
ប្រាង្គមួយគួរដល់រដូវភ្លៀង ប្រាំពីរជាន់ទៀងល្អឆ្អិនឆ្អៅ
សុទ្ធជាងឆ្លៀវឆ្លាសខាងឆ្លាក់ឆ្លៅ ស្រងៅសក្កិសមគួរទស្សនា ។
ប្រាង្គមួយប្រាំបួនជាន់សោភី ជាទីគង់ក្នុងរដូវល្ងា
គង់ក្នុងប្រាង្គមួយបួនមាសា ក្សេមក្សាន្តចិន្ដាសុខសប្បាយ
។
បិតាបង្គាប់សក្យវង្ស ដែលជាផៅពង្សផងទាំងឡាយ
ឲ្យតែងបុត្រីស្រីឆោមឆាយ មកថ្វាយជាអារ្យអគ្គជាយា
។
ដ្បិតទ្រង់នឹងលើកព្រះសិទ្ធត្ថ ឲ្យគ្រងរាស្រ្តរដ្ឋក្នុងភារា
ព្រះញាតិប្រកែកតបគ្រប់គ្នា ថាបុត្រសោភារូបល្អក្រៃ
។
សក្កិសមជាក្សត្រពិតប្រាកដ តែពុំទាន់ស្ទាត់ខាងសិល្បសៃយ
ប្រសិនកើតស័កក្នុងក្រុងក្រៃ នឹងចេញតដៃច្បាំងម្ដេចបាន ។
ព្រះពោធិវង្សទ្រង់សណ្ដាប់ ស្រេចហើយសារស័ព្ទទូលក្ស័ត្រក្សាន្ត
ឲ្យត្រាស់ប្រជុំពួកសន្ដាន នឹងចរចេញថ្កានថ្លែងរិទ្ធា ។
ឲ្យព្រះវង្សាយល់តេជដៃ កុំឲ្យសង្ស័យក្នុងទ័យា
លុះព្រះបានពេលជុំគ្នីគ្នា
រាជាចេញល្បងលងរិទ្ធី ។
កណ្ដាលជំនុំប្រជុំក្សត្រ ចាប់សរវាសវាត់លើកគ្រវី
បាញ់បោះឆ្ពោះសព្វគ្រប់ទិសទី ប្រឹថពីញាប់ញ័រខ្ទ័រសព្វស្ថាន ។
ស័ព្ទសែនរន្ទះរះខ្ទរព្រៃ មានតេជះជ័យជាក់ចំណាន
ខ្មាន់ធ្នូដទៃទាំងប៉ុន្មាន ពុំអាចប្រៀបបាននឹងក្សត្រា ។
ព្រះញាតិទាំងឡាយយល់បារមី
ត្រេកអរប្រឹមប្រិយក្នុងចិន្ដា
សុទ្ធសឹងតាក់តែងនូវធីតា វររ័តន៍កញ្ញាឆើតឆោមឆាយ ។
ចំនួនបួនហ្មឺនរូបនារី សោភីមីរមូលចូលមកថ្វាយ
អង្គព្រះបពិត្ររិទ្ធិសាយ ជាចមនិកាយក្នុងភារា ។
បិតាក្សត្រាធីបតី ទ្រង់លើកក្សត្រីឯកអង្គារ
មាននាមប្រាកដថាពិម្ពា ជាអគ្គជាយាធំវិសេស ។
ជាឆ្នើមលើសស្រីផងដទៃ កងដៃវៀងវាំងរាជនិវេសន៍
ផ្សំនឹងរាជបុត្រមកុដកេស ចំណេះចំណានក្សាន្តលោកិយ ។
អភិសមជាឯកអង្គទ្រង់រិទ្ធិ ក្នុងថ្ងៃអាទិត្យពេញបូណ៌មី
ឆ្នាំឆ្លូវរដូវហៀបផ្លាស់ថ្មី ថ្កើងបុណ្យរាសីល្បីខ្ចរខ្ចាយ ។
ចមពង្សទ្រង់រាជ្យជាយូរយារ នឹងនាងពិម្ពារូបឆើតឆាយ
ឥតមានមោះម័យភ័យអន្តរាយ
សែនសុខសប្បាយសព្វវេលា ។
លុះទ្រង់ព្រះជន្មម្ភៃប្រាំបួន
ចង់ចេញទតសួនស្រង់គង្គា
ឲ្យនាយសារថីរៀបអស្សពាហន៍ ទឹមរថសោភាជាទីនាំង ។
ឡើងគង់លើកើយកបសួស្ដី សារថីបើកបរមិនឮខ្លាំង
ចេញចាកទីទេសនិវេសន៍វាំង រលាំងសំដៅទៅឧទ្យាន ។
ទេព្តាមួយអង្គក្លែងភេទភិន ជាមនុស្សចាស់ជិណ្ណនៅមុខយាន
ស្បែកជ្រីវយុរយារដើរឈរឈាន ឃើញហើយទ្រង់មានបន្ទូលថា ។
នែនាយសារថីមនុស្សអ្វីឈរ ជំហរមិនត្រង់អង្គអាត្មា
សារថីទូលស្នងសងវាចា បពិត្រចេស្ដាចមសិរសី ។
នេះហើយគេហៅមនុស្សជរា រូបយើងរាល់គ្នាទាំងប្រុសស្រី
ទាំងស្ដេចទាំងរាស្រ្តរដ្ឋមន្រ្តី ឥតបីនរណានឹងចៀសបាន
។
ស្ដេចស្ដាប់សារស័ព្ទគ្រប់ប្រការ គិតថាសង្ខាររាល់រូបប្រាណ
ឥតមានសប្បាយឥតក្សេមក្សាន្ត មានតែរំខានទុក្ខជានិច្ច
។
រឹងព្រួយព្រះទ័យភ័យខ្លាំងណាស់ ជិតដល់ក្ដីចាស់មិនមានភ្លេច
ត្រាស់ប្រាប់សារថីមួយរំពេច ឲ្យបររថគេចចូលវឹងស្ថាន ។
សម័យថ្ងៃមួយព្រះជៀស្ឋជ័យ ចេញទតព្រឹកព្រៃទៀតកំសាន្ត
ឃើញមនុស្សអាពាធថ្ងូរឥតស្រាន្ត ប្រះប្រាណននៀលលើប្រឹថពី ។
ទ្រង់សួរសារថីជ្រាបសព្វគ្រប់ សញ្ជប់ភក្រ្ដាមហាពោធី
ឲ្យញាក់អស្សតរចរលាលី ត្រឡប់ភាន់ទីមណីសេយ្យា ។
ចេញទៅម្ដងទៀតឃើញមនុស្សស្លាប់ ប្រញាប់ក្រឡាប់វិលអាសនា
ព្រះបាទសុទ្ធោទន៍ជាបិតា ជ្រាបថាបុត្រាព្រួយព្រះទ័យ
។
បង្គាប់ឲ្យអស់ពួកស្រីស្នំ ក្មេង ៗក្រមុំរូបល្មមល្មៃ
នឹងស្រីរបាំផងទីទៃ
ដែលស្ទាត់វាងវៃក្នុងការល្បែង
។
ប្រគំដេញដំច្រៀងរាំរេ បំពេរលោមលួងលេងប្រឡែង
ប្រឡប់បង្វែរបែរបង្វែង ឲ្យបានស្ដេចស្ដែងបាត់រំខាន ។
ថ្ងៃមួយចមភពលុបលោកិយ ប្រើនាយសារថីស្ទាត់ចំណាន
ទឹមរថរួចស្រេចរំពេចបាន
ក្សត្រក្សាន្តឡើងគង់ដូចកាលមុន
។
ចេញចាកទីទេសនិវេសន៍វាំង
រលះរលាំងសេះសឹងលុន
លៀវលយលើថ្នល់ដល់ទីមុន ឃើញមនុស្សទ្រង់គុណភេទបព្វជិត ។
បែរបើកបន្ទូលសួរឆាប់ខ្មី នែនាយសារថីស្ដីឲ្យពិត
អ្វីជំនាងអ្នកសាងព្រឹទ្ធ ពិនិត្យមើលទៅគួរជ្រះថ្លា ។
សារថីក្រាបទូលកំពូលកេស មនុស្សឃើញភ័យក្នុងរូបា
លះបង់ភរិយាបុត្រធីតា ស្វែងរកសុខាបំរុងប្រាណ ។
គេហៅភេទបួសខ្ពស់ប្រពៃ សំណាក់នៅព្រៃជាទីស្ថាន
ត្រាស់ដឹងធម៌ច្បាស់ក្នុងសន្ដាន នឹងបានសុខាសីវាល័យ ។
ស្ដេចស្ដាប់ព្រឺព្រួចក្នុងទ័យា ថាឱបព្វជ្ជាស្រួលពេកក្រៃ
ភេទនេះសុខពិតឥតសង្ស័យ គួរអញកែខៃបួសឲ្យបាន ។
ទ្រង់ព្រះតំរិះស្រេចកាលណា
យាត្រាហួសទៅឧទ្យានស្ថាន
ស្រង់ព្រះវារីទីជលសាន្ទ ព្រះទ័យក្សេមក្សាន្តឥតមានហ្មង ។
គង់ក្នុងឧទ្យានបានមួយយប់ ចមភពចាប់ភ្លឹកនឹកប៉ុនប៉ង
ចងតាក់តែងអង្គដោយគ្រឿងផង
សង្វារកែវកងក្បាច់រចនា ។
វិស្សកម្មទេវបុត្រដឹងអធិប្បាយ ថ្លែងកាយជាខ្មាន់ព្រះកេសា
យកគ្រឿងប្រដាប់ទិព្វថ្លៃថ្លា តែងថ្វាយក្សត្រាល្អប្រពៃ ។
ស្ដេចជ្រាបដំណឹងដឹងចំហុត ថាទេវបុត្រមិនដទៃ
សណ្ឋិតនៅនាសួគ៌ាល័យ
បំភ្លៃថ្លែងអង្គជាមនុស្សា
។
ព្រោះគ្រឿងអម្ពរក៏ល្អស្រស់
សម្ផស្សជាទិព្វគួរស្នេហា
ផ្សព្វផ្សាយអង្គកាយព្រះនាថា ប្លែកពីធម្មតាគ្រាសព្វដង ។
ថ្លែងឯពិម្ពាវរក្សត្រី ជាអគ្គមហេសីព្រះច្បាស់ច្បង
នាងប្រសូតបុត្រថ្លៃនោះហោង ល្អល្អះឥតហ្មងឥតមោះម័យ ។
ទើបប្រះសុទ្ធោទន៍ពុទ្ធបិតា ត្រាស់ប្រើអមច្ចារត់ឆាប់វៃ
ទៅទូលនរនាថក្សត្រជៀស្ឋជ័យ ស្ថិតនៅនាព្រៃព្រឹក្សាសាន្ត ។
រាជទូតទទួលព្រះរាជសាសន៍ រូតរត់រហ័សចេញទៅថ្កាន
ដល់ហើយបង្គំអង្គក្ស័ត្រក្សាន្ត ទូលតាមលំអានសព្វសេចក្ដី ។
បពិត្រចេស្ដាមុនិន្ទពិនពិភព ជាម្លប់ប្រសើរលើសិរសី
ព្រះនាងទេវីកល្យាណី
ក្សត្រីប្រសូតបុត្រហើយណា ។
សម្ដេចបិតុរង្គថ្វាយនាមករណ៍
ឱរសបវរល្អថ្លៃថ្លា
ថាព្រះរាហុលកុមារា សូមព្រះចេស្ដាជ្រាបពត៌មាន
។
ស្ដេចឮដំណឹងព្រះរាជបុត្រ តក់ស្លុតព្រះទ័យនៃចក្រពាន្ត
ទ្រង់ព្រះតំរិះត្រិះរិះធ្យាន ដោយព្រះញេយ្យញាណដ៏ចាស់ក្លា ។
ថាឱចំណងមួយទៀតហើយ គួរកុំកន្តើយធ្វេសអាត្មា
តែចងបានមាំស្រេចកាលណា នឹងកាត់ស្នេហាដូចម្ដេចបាន ។
គិតស្រេចឡើងគង់រថប្រសើរ ដំណើរលឿនលន់ពន់ប្រមាណ
សំដៅឆ្ពោះទៅលំនៅស្ថាន ក្សត្រក្សាន្តយាងយាសដោយសួស្ដី
។
កាលនោះសម្ដេចបិតុច្ឆា
នាមនាងកីសាគោត្ដមី
នាងបើកកោវតាទតទៅខ្មី ឃើញព្រះចក្រីយសថ្កើងថ្កាន ។
ពោលពាក្យសរសើរពោធិសត្វ
ថាព្រះសិទ្ធត្ថល្អចំណាន
ជាកូនស្រីណាស្រីនោះបាន ក្ដីសុខក្សេមក្សាន្តប្រាកដពិត ។
ចំណែកខាងប្រុសជាបិតា រំលត់ទុក្ខាទាំងភិតភ័យ
ស្រីណាយជាស្វាមីមិត្ត ក្ដីទុក្ខគ្មានជិតស្រីនោះឡើយ
។
ស្ដេចឮពាក្យនោះប្រាកដច្បាស់ ត្រេកអរខ្លាំងណាស់ពុំត្រាស្បើយ
ទ្រង់ពិចារណារួចស្រេចហើយ ត្រាណត្រើយឈ្វេងយល់ដោយប្រាជ្ញា ។
ថាពាក្យនេះប្រាកដពិត ដាស់តឿនគំនិតអញហើយណា
ឲ្យចេញបំពេញគុណថ្លៃថ្លា លះបង់តណ្ហាការសៅហ្មង ។
លុះស្ដេចត្រេចដល់ប្រាង្គប្រាសាទ យាងបាទឡើងទៅពុំផ្សូរផ្សង
ដោះកែវមុក្ដាពីរង
ប្រើទាសីផងនាំទៅខ្មី
។
ថ្វាយជួសតបស្នងសងវាចា ព្រះនាងកីសាគោត្ដមី
ស្ដេចចូលកាន់ល្វែងមានសិរី ចក្រីប្រះផ្ទំលើសយនា ។
អស់ស្រីរបាំផងទាំងឡាយ
តែងកាយច្រៀងរាំថ្វាយក្សត្រា
ដេញដំផ្សំស័ព្ទគួរសវនា ជាទីជ្រះថ្លាចម្រើនចិត្ត ។
ឯអង្គឆោមយង់ពង្សខត្តិយេត ឆ្មៀងនេត្រទតទៅអស់ស្នំស្និទ្ធ
ព្រះទ័យនឿយណាយក្លាយវិបរិត ស្ដេចឥតស្រើបស្រាលត្រអាលអរ ។
ផ្ទំលក់ជាសុខលើទែនទី
អស់ហ្វូងនារីរ័តបវរ
យល់ព្រះទ្រង់ឆោមចមនិករ ភូធរនិទ្រាជាសុខសាន្ត ។
នាំគ្នាដេកធ្មេចភ្លេចអាត្មា ពេញពាសត្រៀបត្រាក្នុងវាំងស្ថាន
លុះពេលយប់ស្ងាត់ក្សត្រថ្កើងថ្កាន ប្រែប្រាណតើនពីទីសេយ្យាស ។
ទតយល់ស្រីផងដេកវក់វី ប្រគងគ្នាគ្នីមីរដេរដាស
ស្រមុកមមើធ្វើផ្ដេសផ្ដាស ខ្លះដេកគងថ្ងាសសង្កៀតធ្មេញ ។
ខ្លះលក់ក្បែរកៀនត្រអៀនថ្ងូរ ទឹកមាត់ហៀរហូរប្រឡាក់ពេញ
ផ្ងាផ្អៀងក្រឡាប់ផ្កាប់ទៅវិញ គួរជ្រេញទ្រាន់ចិត្តឥតឧបមា ។
ស្ដេចយល់ប្រសាទស្អាតប្រពៃ ដូចព្រៃស្មសានស្ថានប៉ាឆា
កើតក្ដីរម្ខានក្នុងចិន្ដា ចង់ចេញយាត្រាបួសថ្ងៃនោះ ។
យាងដល់មាត់ទ្វារពុំរារង់ ឆោមយង់ទ្រង់លើកហត្ថឡើងកោះ
ត្រាស់សួរដោយពាក្យដ៏ពិរោះ ចំពោះអ្នកនៅទីខាងក្រៅ ។
នាយឆន្នអមាត្យក៏ភ្ញាភ្ញាក់ ឮជាក់ជាស្ដេចបន្ទូលហៅ
ឆ្លើយឆ្លងប្រញាប់ឆាប់រួសរ៉ៅ បពិត្រចមចៅមានហេតុអ្វី ។
ឆន្នអើយចូរអ្នកឆាប់ចេញបរ ទៅយកអស្សតរសេះសួស្ដី
ប្រដាប់ចងគ្រឿងរឿងរង្សី នាំមកឃ្មាតខ្មីកុំយូរយារ ។
អញនឹងចេញបួសថ្ងៃនេះឯង ប្រស្ដែងប្រញាប់កុំរេរា
នាយឆន្នឮហើយរត់ម្នីម្នា នាំយកអស្ដាសេះមង្គល ។
ឈ្មោះកណ្ឋកៈដាក់ចំហុត
សម្បុរសសុទ្ធរិទ្ធីពល
ធាត់ធំមួនមាំសមនិម្មល មណ្ឌលដងខ្លួនប្រាំបីហត្ថ ។
ចងគ្រឿងរុងរឿងគ្រប់ប្រដាប់ ស្រេចស្រាប់នាំថ្វាយពោធិសត្វ
ស្ដេចជ្រាបសភាពត្រេកអរក្ដាត់ ក្រស័ត្រតែងអង្គប្រុងកាយា ។
ស្រេចហើយភូធរចរចុះវៃ ព្រះទ័យរឭកនឹកបុត្រា
ចង់ទតឱរសប្រុសកល្យាណ៍
យាត្រាសំដៅចូលទៅខ្មី ។
យល់អគ្គជាយាផ្ទុំឱបបុត្រ ស្រយុតស្រយង់អង្គចក្រី
ចង់លើកបុត្រច្បងត្រកងបី ក្រែងពិម្ពាស្រីភ្ញាក់ដឹងប្រាណ ។
នឹងនាំអុកឡុកកើតសៅហ្មង សេចក្ដីប៉ុនប៉ងក៏អាក់ខាន
ណ្ហើយចុះចាំក្រោយសឹមវិលថ្កាន គង់បានឃើញភក្រ្តបុត្រស្នេហា ។
គិតក្លាងយាងចេញចាកទីនោះ ក៏បរឆ្ពោះសំដៅសេះសេដ្ឋា
ដល់ហើយទ្រង់មានបន្ទូលថា ហៃបាកណ្ឋកៈអាជានេយ្យ ។
ចូរនាំយើងចេញចាកភារា ទៅសាងបព្វជាភេទប្រពៃ
នឹងនាំសព្វសត្វផងទីទៃ ឆ្លងពីទុក្ខភ័យរាល់ ៗ គ្នា ។
សេះនឹងត្រេកអរក៏ស្រៀវស្រែក សំរែកញាប់ញ័រខ្ទរមេឃា
ទេព្តាខ្ទាំងខ្ទប់ដោយរិទ្ធា មិនឲ្យមនុស្សម្នាឮតិចសោះ ។
តាមរយ ទូរស័ព្ទៈ ០៨៧ ២៧៤៧៩៩
No comments:
Post a Comment